Για να υπάρχουν και στο μέλλον βιβλία…

Τον τελευταίο καιρό στην πόλη μας, σε αυτό το δύσκολο περιβάλλον  που έχει δημιουργηθεί από την οικονομική κρίση, τα μικρά βιβλιοπωλεία δέχονται επίθεση στο πλαίσιο ενός αθέμιτου ανταγωνισμού. Βιβλιοπώλες, εκδότες και… βιβλιοπώλες-εκδότες με σκοπό να διατηρήσουν υψηλά κέρδη ή να περιορίσουν τις απώλειες των επιχειρήσεών τους μετέρχονται τρόπους ανταγωνισμού απαράδεκτους: εκθέσεις στις οποίες πραγματοποιούνται πωλήσεις βιβλίων, παζάρια βιβλίων, μεγάλες εκπτώσεις…

Πρόκειται για τη σκληρή «λογική» της αγοράς, που αντιμετωπίζει το βιβλίο μόνο ως εμπόρευμα, με αποκλειστικό σκοπό το κέρδος. Για πρακτικές που -βραχυπρόθεσμα- πράγματι οδηγούν στην αύξηση των κερδών αυτών που τις εφαρμόζουν. Μακροπρόθεσμα, όμως, οδηγούν στον αφανισμό τα μικρά βιβλιοπωλεία της πόλης, αλλά κυρίως οδηγούν στον αφανισμό το καλό βιβλίο και την κουλτούρα που συνοδεύει τη διακίνησή του.

Είναι κατανοητό ότι αυτή την περίοδο της οικονομικής κρίσης ο αναγνώστης χρειάζεται βιβλίο σε προσιτές τιμές. Η διάθεση όμως βιβλίων σε χαμηλή τιμή πρέπει να γίνεται με τρόπο (και σε χρόνο) τέτοιο, που να δείχνει σεβασμό και για το βιβλίο και για τους συναδέλφους και για το αναγνωστικό κοινό.  Όταν η λογική αυτή εφαρμόζεται αθέμιτα και ανεξέλεγκτα, οι αναγνώστες χρησιμοποιούνται ως υπερκαταναλωτές βιβλίων. Αντί να διαλέξουν ένα βιβλίο τους διαλέγει αυτό. Και είναι άλλο να σε διαλέξει ένα βιβλίο προορισμένο να σε συναντήσει και άλλο να βρεθείς να κατέχεις βιβλία με κύριο κριτήριο την τιμή αγοράς τους.

Το να υπάρχουν μικρά βιβλιοπωλεία, ιδιαίτερα, πολύχρωμα, με προσωπικό στίγμα, που το ύφος τους και το μέγεθός τους -που βρίσκεται στον αντίποδα των απρόσωπων βιβλιοπωλείων και των παζαριών- είναι χαρακτηριστικά του ήθους με το οποίο πρέπει να περιβάλλεται το βιβλίο, είναι αυτό που τόσα χρόνια προστάτευσε το βιβλίο και διέδωσε την ωραία συνήθεια της ανάγνωσης.

Στις εκθέσεις – παζάρια δεν απουσιάζει μόνο η μαγεία του οργανωμένου χώρου που προσφέρει  ένα βιβλιοπωλείο. Απουσιάζει η φιλοσοφία και η αντίληψη ανθρώπων με μεράκι που εκθέτουν τα βιβλία, γνωρίζοντας τον κόπο και τη σοφία που αυτά φέρουν. Ανθρώπων που γνωρίζουν τους τόπους πραγματικής συνάντησης που ένα βιβλίο γεννά και που ξέρουν πόσο κακό κάνει στο βιβλίο, στο εκδοτικό περιβάλλον, στην παιδεία και στη μόρφωση… το να το αντιμετωπίζεις απλώς σαν εμπόρευμα.

Όσοι δεν έχουν οδηγηθεί από μεράκι και από αγάπη και από αυτήν την αίσθηση της συντροφικότητας, της ελεύθερης συνάντησης που είναι δυνατή σε αυτούς τους χώρους,  δεν μπορούν να σεβαστούν κανέναν. Κι αφού δεν διδάχτηκαν από το βιβλίο, δεν νοιάζονται να φροντίσουν το μέλλον του βιβλίου.

Ανεξάρτητα Βιβλιοπωλεία Θεσσαλονίκης