Τι είδε ο Θόδωρος στο Βερολίνο;

Μία ανασκόπιση της 66ης Berlinale με τα μάτια του Θόδωρου Γιαχουστίδη
Έχουν περάσει 9 ολόκληρα χρόνια από τότε που ήρθα για τελευταία φορά στο Βερολίνο για την Berlinale. Εντάξει, η πόλη δεν παίζεται! Είναι υπέροχη! Μοντέρνα αρχιτεκτονική, υπέροχα κτίρια, νεοϋορκέζικη ατμόσφαιρα, μιλιούνια κόσμος έξω και… κρύο! Ξεκινάμε!
Το «Jonathan» λοιπόν του Piotr J. Lewandowski ήταν η ταινία που είχε την τιμή να μας πάρει την… παρθενιά σε τούτο το φεστιβάλ. Ένα αγροτικό, αισθηματικό δράμα, με γυμνό, μυστικά και ψέματα και ομοφυλοφιλία! Και δεν είναι τα συστατικά τόσο που κάνουν την ταινία μια απίστευτη μετριότητα. Είναι και η κατασκευή: ένας καλογυρισμένος Φώσκολος!
Στο «Grüße aus Fukushima» (με διεθνή τίτλο «Fukushima, mon Amour» ) η Γερμανίδα σκηνοθέτις Doris Dörrie, αφηγείται την ιστορία αντιμετώπισης των προσωπικών τους φαντασμάτων μιας Γερμανίδας και μιας Γιαπωνέζας. Όμορφη, γλυκιά ταινία, με σπουδαίες τις δύο πρωταγωνίστριες, ισορροπεί ανάμεσα στην κωμωδία και το δράμα, λέει πράγματα χωρίς να γίνεται διδακτική.
berlinale2016Μία από τις ταινίες που περίμενα πώς και πώς, ήταν το «War on Everyone» του John Michael McDonagh. Με καθόλου πολιτική ορθότητα, κοροϊδεύει τους πάντες και τα πάντα και δεν κωλώνει πουθενά! Γενικώς, γέλιο, γέλιο, γέλιο. Πώς ήταν το «Snatch» του Guy Ritchie; Ένα τέτοιο πράγμα, με απίστευτη σπίντα.
Θυμάστε τον Lee Tamahori; Η νέα του ταινία ονομάζεται «Mahana» (The Patriarch). Είναι ταινία για μεγάλο κοινό καθώς διαθέτει όλα τα στοιχεία εκείνα που μια εμπορική ταινία που σέβεται τον εαυτό της και το πιθανό κοινό της οφείλει να διαθέτει. Καλογραμμένο σενάριο, μελετημένες συγκρούσεις, αισθηματική ιστορία, λίγο γέλιο, πολύ κλάμα και happy end.
Περνάμε στο αργεντίνικο «La helada negra». Αυτή, μάλιστα, ήταν ο ορισμός της φεστιβαλικής ταινίας. Στη δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία του, ο Maximiliano Schonfeld κάνει μια ταινία στιβαρή, κρυπτική, ανοιχτή σε ερμηνείες.
Η πρώτη ταινία από το διαγωνιστικό τμήμα που έμελλε να δω στη φετινή Berlinale ήταν το πορτογαλέζικο «Cartas da guerra» (Letters from War) του Ivo M. Ferreira. Ο σκηνοθέτης της χρησιμοποιεί ασπρόμαυρες, εντυπωσιακές εικόνες πάνω στις οποίες μια γυναικεία φωνή διαβάζει τα γράμματά του. Τα διαλογικά μέρη είναι ελάχιστα κι αυτό που αρχικά φαίνεται καινοτόμο γρήγορα γίνεται κουραστικό και μέχρι και ενοχλητικό για το κοινό.
Η νέα ταινία του Wayne Wang , «While the Women Are Sleeping» έρχεται να μας θυμίσει πως κάποτε ήταν καλός σκηνοθέτης. Ο Wang χειρίζεται το υλικό του με μαεστρία. Και αυτό που δε διαλανθάνει της προσοχής κανενός είναι ένας διάχυτος ερωτισμός αρκούντως ερεθιστικός. Μια ενδιαφέρουσα ταινία που στο τέλος περνάει μια τρικυμία εν κρανίω.
Η επόμενη ταινία στην οποία θα αναφερθούμε με μπέρδεψε περισσότερο από όλες… Μιλάμε για την ταινία «Quand on a 17 ans» (Being 17) του 73χρονου André Téchiné. ο σκηνοθέτης παρουσιάζει μια ιστορία ενηλικίωσης ουσιαστικά, με στοιχεία και κωμωδίας αλλά και θρίλερ. Με σωστό ρυθμό, έξυπνη χρήση των χώρων και με χαρισματικούς ηθοποιούς.
Το «Les premiers, les derniers» (The First, the Last) του Βέλγου ιδιοσυγκρασιακού σκηνοθέτη Bouli Lanners, είναι μία από τις καλύτερες ταινίες που είδαμε. Το σινεμά του Lanners θυμίζει Aki Kaurismäki. Μοναχικοί άντρες, παράξενοι χαρακτήρες, περίεργες καταστάσεις. Αλλά είναι και κατά μία έννοια ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό γουέστερν. Αχανείς, άδειες εκτάσεις, τεράστιοι δρόμοι, ηλεκτρικοί πυλώνες διάσπαρτοι, εγκαταλελειμμένα κτίρια και κάτι μπαρ όγδοης διαλογής.
Συνεχίζοντας, πάμε στην πρώτη της μεγάλου μήκους ταινία της Rachel Lang , «Baden Baden». Χωρίς πολύ καταγγελία, χωρίς φιοριτούρες, χωρίς περιττούς μελοδραματισμούς, η σκηνοθέτιδα μέσω της Άνας μας παρουσιάζει το πορτρέτο της σύγχρονης Ευρώπης.
Ένα mindfuck ήταν κάτι που έλειπε και τελικά μας προέκυψε με τη μορφή του «Remainder», πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του Omer Fast. Είναι μία από τις ταινίες εκείνες που θέτουν ένα σωρό ερωτήματα και αφήνουν τους θεατές να δώσουν τις (όποιες) απαντήσεις θεωρούν ότι ταιριάζουν.
Το «Aloys» του Ελβετού Tobias Nölle αποτέλεσε για τον δημιουργό του ένα πολλά υποσχόμενο ντεμπούτο στις μεγάλου μήκους ταινίες. Ο σκηνοθέτης (και ταυτόχρονα σεναριογράφος) ελέγχει με στιβαρότητα τα εκφραστικά του μέσα και πετυχαίνει να στήσει υπέροχες εικόνες αλλά και να εκμαιεύσει σπουδαίες ερμηνείες.
Το «Le Fils de Joseph») είναι η 6η μεγάλου μήκους ταινία του Eugène Green. Να πούμε ότι μας άφησε και τις καλύτερες εντυπώσεις, θα ήταν ψέματα. Όχι ότι περάσαμε άσχημα παρακολουθώντας την αλλά, να, το θέλαμε το όλο κάπως καλύτερο.
Τελευταία προβολή και ξεκάθαρα η πιο ενδιαφέρουσα ταινία της ημέρας ήταν το «The End» του Guillaume Nicloux. Εντελώς υπαρξιακό θρίλερ με όλες τις αναζητήσεις που συνακόλουθα κουμπώνουν επάνω του. Σπουδαία ταινία όχι για όλους, με ένα φινάλε εκρηκτικό και εντέλει αυτοκτονικό.