συνέντευξη στον Κώστα Καρδερίνη
Κ.Θ.Β.Ε., κεντρική σκηνή Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών. Παρασκευή 11/11/11 στις εννέα το βράδυ. Πρεμιέρα για τη σατιρική μουσικο-θεατρική παράσταση οι Άγαμοι Θύται …στο Δημόσιο. Μια Κυριακή πριν, απόβραδο στις 8μιση, μετά την εξουθενωτική πρόβα, ο Ιεροκλής μάς μιλά για το νέο ξε-κίνημα των Θυτών:
Ι.Μ.: Καταρχήν είμαι εραστής του φιλμ νουάρ ως κινηματογραφικού είδους, οπότε ο τίτλος του περιοδικού σας είναι ιδανικός ως συνέχεια του εξώστη.
Κ.Κ.: Είσαι και φίλος του Τάσου Μιχαηλίδη. Πώς προέκυψε αυτή η σχέση;
Με τον Τάσο βρεθήκαμε μάλλον σε κάποιο μπαράκι, όπως όλες οι γνωριμίες στη Θεσσαλονίκη που γίνονται στο πεζοδρόμιο. Τον πρωτογνώρισα την εποχή που έβγαλε τον εξώστη [Νοέμβριος του ’87] και ξεκινήσαμε να κάνουμε παρέα. Του πρότεινα το ’88, μεταξύ άλλων -νέων τότε- εκδοτών και συγγραφέων της πόλης (ήμασταν όλοι κάτω των 30 χρονών), να παίξει στο θεατρικό Τζο ο Λεμονάδας, που ανεβάζαμε με τον πειραματικό μας θίασο. Κάναμε δουλειές με επαγγελματισμό, αλλά χωρίς αμοιβή, ως γνήσιοι ερασιτέχνες – εραστές της τέχνης. Αργότερα μας υποστήριξε μέσα από τον εξώστη, το πρώτο φρι-πρες στην Ελλάδα (πολύ ωραία ιδέα), έντυπο που μας βοήθησε να “διαφημίσουμε” την αγάπη μας για το θέατρο και το σινεμά.
Μίλησέ μας λίγο για την παράσταση “οι Άγαμοι Θύται …στο Δημόσιο”…
Είναι ένας συνδυασμός. Τα διαχρονικά κείμενα είναι βασισμένα στην τελευταία παράσταση που κάναμε στο Principal. Η “γιαγιά” και ο “Νονός” είναι φρέσκοι, σχολιάζουν πάντα την επικαιρότητα. Έχει επίσης ανανεωθεί πλήρως ως προς το μουσικό και το σκηνοθετικό κομμάτι. Δηλαδή έπρεπε ν’ αλλάξω όλο το στήσιμο της παράστασης για να προσαρμοστεί στο θέατρο, σε μια σκηνή όπως αυτή του Κρατικού Θεάτρου Βόρειας Ελλάδας, που έχει πολλά πλεονεκτήματα και ευκολίες σε σχέση με τις μουσικές σκηνές των μαγαζιών.
Παρόλο που την τελευταία φορά ξεπεράσαμε τον εαυτό μας (φτάσαμε πέρσι τα 19 άτομα), τώρα είμαστε 26 οι συντελεστές επί σκηνής και τουλάχιστον 10 που δουλεύουν από πίσω της. Νομίζω ότι αισθητικά η παράσταση έχει προχωρήσει ένα βήμα παραπέρα (δε θα έλεγα παραπάνω), διότι ο χώρος μάς έδωσε νέα ερεθίσματα, χωρίς να αλλάξει ο κώδικάς μας και με δεδομένη την αφαίρεση που έχω τολμήσει στο σκηνοθετικό τομέα. Άρα, στην ουσία, έχουμε μια καινούργια παράσταση που πατάει σε μια παλιότερη.
Από την παιδική σου ηλικία, από τη γενέτειρα Χαραυγή (πόλη φάντασμα πια), τι έχει αποτυπωθεί στην παράσταση;
Ο “κουρέας” και η “γιαγιά” σίγουρα πηγάζουν απ’ αυτές τις μνήμες. Αλλά κάθε νέα δουλειά προϋποθέτει μια εσωτερική βουτιά στο παρελθόν. Τα επίκτητα στοιχεία, καταγωγή – οικογένεια – περίγυρος, είναι σημαντικά. Περνάνε μ’ έναν τρόπο ίσως και μεταφυσικό. Στους Άγαμους, πέρα από το προσωπικό μας στοιχείο, υπάρχει και το στοιχείο της εντοπιότητας. Δηλαδή είμαι μεγαλωμένος στο περιβάλλον της Βόρειας Ελλάδας, που έχει ομοιογένεια, ματιά συγκεκριμένη, χιούμορ ιδιόμορφο, με συνειρμούς κάτω από τις λέξεις. Γι’ αυτό και το χιούμορ των Αγάμων προσιδιάζει περισσότερο στους βορειοελλαδίτες, χωρίς αυτό να είναι απόλυτο ή τυπικό. Είναι φυσιολογικό να συμβαίνει -κι αυτό είναι το ζητούμενο, να έχει κάτι από την ταυτότητά μας.
Φέτος στην παράσταση υπάρχουν προφορές και διάλεκτοι (άξεντ νεοελληνιστί) στα: ποντιακά (ως συνήθως με ένα άνοιγμα στη νεοελληνική για να είναι πιο κατανοητά), θρακιώτικα, πηλιορείτικα, πελοποννησιακά, κρητικά. Έχω ιδιαίτερη αγάπη στις ντοπιολαλιές, που παίζουν πάντα σημαίνοντα ρόλο στην κωμωδία, χωρίς να παράγεται το αστείο από την παραφθορά. Οι διάλεκτοι χρησιμοποιούνται σχεδόν ως έχουν και το αστείο πηγάζει από τη μεταξύ τους αλλαγή ρυθμού και μουσικότητας της εκφοράς. Κάποια στιγμή θα ήθελα να δοκιμάσω μια διάλεκτο σε ένα δραματικό έργο. Το έχω πάντα κατά νου και κάποτε θα το κάνω.
Με τους Άγαμους Θύτες πώς γνωριστήκατε;
Ξεκίνησα με το Καφεθέατρο Μπουλούκι του Δημήτρη Τερζόπουλου, που περιελάμβανε σκετσάκια και μικρά νούμερα, ως συνέχεια των παλιών μπουάτ. Στα μαγαζιά της εποχής που έπαιζε ορχήστρα, μας ζητούσαν να κάνουμε στο διάλειμμα των μουσικών ένα είδος θεατρικού γεμίσματος. Αφού το ‘κανα αυτό 3-4 φορές με καλή αμοιβή (ήταν η πρώτη φορά που αμειβόμουν σωστά), αποφάσισα ότι θα το ξανακάνω πιο συγκροτημένα, πιο ολοκληρωμένα ως παράσταση, έχοντας όμως την ευθύνη συνολικά.
Σ’ αυτά τα μαγαζιά γνωρίστηκα με τον Σταρόβα, τον Μητρέτζη, τη Μανισάνου, που ήταν όλοι μουσικοί, γίναμε παρέα και είπαμε να στήσουμε ένα τέτοιο δρώμενο. Να κάνω εγώ τα θεατρικά, να παίζουν αυτοί τις μουσικές. Προέκυψε κι ο χώρος: ΥΨΗΛΟΝ ΒΟΛΤΑΖ στη Μελενίκου, βάφτισα το σχήμα “Άγαμοι Θύται” και ξεκινήσαμε τον Οκτώβρη του ’90, παίζοντας για τρεις μήνες χωρίς αμοιβή, ώστε να μαζευτεί κόσμος. Είχαμε μεγάλο σουξέ κι είπαμε ότι το σχήμα πρέπει να διευρυνθεί. Κι ήρθαν και οι άλλοι συνεργάτες. Ξεκίνησε σχεδόν πειραματικά, ως πάρεργο με την καλή έννοια, ως παράλληλη ασχολία. Γι’ αυτό και δεν σταματήσαμε ποτέ από τις άλλες μας δραστηριότητες.
Η ενασχόλησή μου με το θέατρο στάθηκε πολύτιμη ώστε να στήσω μια τέτοια δουλειά με καθαρότερους κώδικες ποιοτικής διασκέδασης σε ένα είδος “ελαφράς ψυχαγωγίας”. Τελικά έγινε ουσιαστικό κομμάτι της ζωής μας, μέρος σημαντικό, το οποίο δε θέλαμε να εξαντλήσουμε παίζοντας ακατάπαυστα και διαρκώς. Κάναμε μεγάλα διαλείμματα, μεγάλες παύσεις, με αποχή απ’ αυτό “που ζητάει η αγορά”, ούτως ώστε κάθε φορά να επανερχόμαστε με περισσότερο κέφι, να έχουμε ξεκουραστεί (γιατί είναι εξοντωτικές οι παραστάσεις, απελευθερώνουν μεγάλη ενέργεια, είναι γοητευτικές και απολαυστικές και για μας), να έχουμε κάτι να πούμε και να μην φθαρούμε.
Με το Κ.Θ.Β.Ε. έχετε και λαϊκό εισιτήριο πια!!! (τιμές από 13 ως και 20 ευρώ)
Είναι σημαντικό ότι μπορούν να μας χαρούν και άνθρωποι που δεν έχουν την οικονομική άνεση ενός νυχτερινού κέντρου ή άνθρωποι που τους ενοχλεί το κάπνισμα και το συνολικό κόστος μιας τέτοιας εξόδου. Στα κέντρα είναι υποχρεωτικό το ποτό, στο θέατρο το αντίτιμο είναι κατά μέσο όρο 15 ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι έκαναν θυσίες όλοι οι συνεργάτες των Αγάμων, δέχτηκαν να συμμετέχουν με χαμηλότερες αμοιβές, για να έχει η παράσταση φθηνό εισιτήριο. Και να έχουν τη δυνατότητα πολλοί περισσότεροι φίλοι μας να έρθουν χωρίς να τους πονέσει οικονομικά.
Κ.Κ.: Ευχόμαστε από καρδιάς καλή επιτυχία!