Παράξενο ζώο ο άνθρωπος. Πολλές φορές έχει τη μεγαλύτερη των ιδεών για τον εαυτό του, στερείται αυτογνωσίας, μπερδεύει τις… φούτσες με τις βούρτσες και τη Λοζάνη με την Κοζάνη κι έτσι καταλήγει να αυτοανακηρύσσεται εναλλακτικός, καλαίσθητος, κουλ, δρων ή αντιδρών και δεν ξέρω κι εγώ τί άλλο. Χαρακτηρισμοί που καλό θα ήταν να τους προσέδιδαν στον καθένα μας οι άλλοι. Και όχι οποιοιδήποτε, αλλά αυτοί που σε γνωρίζουν. Διότι οι πρώτες εντυπώσεις είναι συνήθως και οι πλέον λανθασμένες. Από την προσωπική τους εμπειρία ορισμένοι ίσως να το έχουν παρατηρήσει αυτό, ενώ κάποιοι άλλοι, με σηκωμένο αμανέ και με συνειδητή ή ασυνείδητη αναγωγή του εαυτού τους σε ανώτερο των άλλων ίσως να θεωρούν πως δύνανται να κρίνουν αλλήλους εύκολα, γρήγορα και ανώδυνα ωσάν ειδικοί επί του ανθρωπίνου γένους. Συνέβη προ μηνός σε φίλο αδερφικό, να τον απορρίψουν από κύκλο με τρόπο άκομψα απότομο και βεβιασμένο, επειδή δεν τους ταίριαζε. Και η αλήθεια είναι πως δεν τους ταίριαζε, όμως όχι για τους ίδιους λόγους. Τα επίθετα που πληροφορήθηκε ή αντιλήφθηκε πως του απέδωσαν μετά από ολιγόωρη συναναστροφή προκάλεσαν σε όλους μας γέλιο κι απορία διότι έχουν να κάνουν με ανασφάλειες που ο συγκεκριμένος άνθρωπος απλά δεν έχει. Εκτός αν πρόκειται περί τόσο ευφυέστερων από εμάς ανθρώπων, ώστε αντιλήφθηκαν μέσα σε λίγη ώρα πράγματα που εμείς δεν έχουμε αντιληφθεί μια ζωή. Ο εν λόγω φίλος ενίοτε (όχι πάντα! ενίοτε) παραμένει, μυστηριωδώς προς τους ανόητους, σιωπηλός, πράγμα που μπορεί να παρεξηγηθεί από τους πολυλογάδες, τους ξερόλες, τους δήθεν και τους έχοντες άποψη επί παντός επιστητού. Κάποιος πολύ σοφός άνθρωπος, που δε θυμάμαι τώρα ποιός ήταν, είπε κάποτε πως οι καλοί είναι περισσότεροι από τους κακούς, αλλά οι κακοί κάνουν πιο πολύ θόρυβο. Προφανώς τα συγκεκριμένα επίθετα είναι σχηματικά για να αποδοθούν οι έννοιες αυτών που αξίζουν κι αυτών που έχουν μέσα τους λίγα παραπάνω σκατά από τους άλλους.
Ο πρόλογος, φαινομενικά ασύνδετος (που και έτσι να ’ναι, λες και νοιάζει κανέναν) συνδέεται άμεσα με τους ανοιχτούς, ψυχικούς και εγκεφαλικούς, ορίζοντες που πρέπει να ’χουμε για να μπορούμε να λεγόμαστε στην πράξη έλλογα όντα. Ορίζοντες που προσωπική εντύπωση είναι πως στους καλλιτέχνες συναντώνται πιο συχνά. Όπως και να ’χει, ορισμένα από τα πλέον δραστήρια μυαλά της σύγχρονης ανεξάρτητης κινηματογραφικής παραγωγής παρουσιάζει φέτος το πρόγραμμα των Ανοιχτών Οριζόντων. Το πρόγραμμα που επανήλθε πέρυσι από τον αρχικό του δημιουργό κ. Δημήτρη Εϊπίδη, με την αλλαγή της σκυτάλης στη διοίκηση του φεστιβάλ. Οι προτάσεις πάμπολλες.
Ας ξεκινήσουμε από το σκηνοθετικό μεγάλου μήκους ντεμπούτο του πολύ αξιόλογου Βρετανού ηθοποιού Πάτι Κονσιντάιν με τον τίτλο Τυραννόσαυρος (Tyrannosaur). Τον Κονσιντάιν τον θυμόμαστε μεταξύ άλλων από τα αριστουργηματικά Το καλοκαίρι του έρωτά μου του Παβλικόφσκι και Τα παπούτσια του νεκρού του Μέντοους. Αυτή τη φορά όμως κάθεται στην καρέκλα του σκηνοθέτη και καθοδηγεί τον υπέροχο συμπατριώτη του Πίτερ Μούλαν σε μια λυτρωτική ελεγεία στην οργή και τη βία.
Στη βία φαίνεται να επικεντρώνει και το Παιχνίδι (Play) του Σουηδού Ρούμπεν Όστλουντ, μια ταινία που βασίζεται επάνω σε αληθινές περιπτώσεις κακοποίησης παιδιών από παιδιά.
Ο Αυστριακός Μάρκους Σλάιντζερ καταπιάνεται με το ίσως πιο ευαίσθητο θέμα της σύγχρονης κοινωνικής πραγματικότητας, αφού στο Μίχαελ (Michael) παρουσιάζει με αυτοσυγκράτηση το πορτρέτο ενός παιδόφιλου.
Μοχθηρό προσωπείο φαίνεται να φορά και ο έφηβος ήρωας του ψυχολογικού θρίλερ Η πόλη του χιονιού (Snowtown), του Τζάστιν Κούρτζελ, που πραγματεύεται τη σχέση που αναπτύσσεται ανάμεσα σε έναν νεαρό και τον πιο διαβόητο κατά συρροή δολοφόνο της Αυστραλίας.
Βίαιο και το θέμα του ασιατικού φιλμ Μαύρο αίμα (Black Blood) που σκηνοθέτησε ο Μισογιάν Ζανγκ και αφορά τη διαχρονική βία της ταξικής ανισότητας αφού το story επικεντρώνει σε έναν πατέρα που αναγκάζεται να πουλάει το αίμα του για να ζήσει την οικογένειά του, γεγονός που σύντομα τον καθιστά φορέα του AIDS.
Συνεχίζοντας, συνήθης ύποπτος ο Δανός Κρίστοφερ Μπόε, επιστρέφει φέτος με το νέο του φιλμ Κτήνος (Beast), ένα δυνατό ερωτικό δράμα για το (αυτο)καταστροφικό πάθος ενός συζύγου.
Η Μαρζάν Σατραπί του αριστουργηματικού Περσέπολις συνσκηνοθετεί φέτος, με τον Βενσάν Παρονό, άλλη μια μεταφορά δικού της βιβλίου-κόμικ στην οθόνη, μόνο που αυτή τη φορά δεν πρόκειται περί κινουμένου σχεδίου, αλλά περί ταινίας με ζωντανή δράση ηθοποιών. Το όνομά της; Κοτόπουλο με δαμάσκηνα (Poulet aux prunes).
Ο Μισέλ Οσελό, που μας έχει δώσει τα αριστουργηματικά καρτούν Αζούρ και Ασμάρ και Ο Κιρικού κι η μάγισσα επιστρέφει φέτος με το ατμοσφαιρικό παραμύθι Ιστορίες της νύχτας (Les contes de la nuit), όπου ένα μικρό αγόρι, ένα κορίτσι και ο τεχνικός ενός κινηματογράφου ανακαλύπτουν κάθε βράδυ, όταν η αίθουσα κλείνει για το κοινό, έναν μαγικό κόσμο από πυκνά δάση, γενναίους ιππότες, όμορφες πριγκίπισσες, μάγισσες και λυκάνθρωπους που ουρλιάζουν.
Ο Εμανουέλε Κριαλέζε, με το Στη στεριά (Terraferma), αφηγείται την ιστορία μίας οικογένειας της οποίας η ζωή αλλάζει όταν στο μικρό νησάκι που κατοικεί αποβιβάζεται μια ομάδα λαθρομεταναστών. Επίσημη πρόταση της Ιταλίας για τα φετινά Όσκαρ…
Στο Δράμα (Drama), ο Χιλιανός Ματίας Λίρα, ηθοποιός και ο ίδιος, επεξεργάζεται τα όρια του ρόλου και του ανθρώπου που τον υποδύεται.
Με το Επιτηρητής μωρού (Babycall) ο Νορβηγός Πολ Σλετάουνε, που το 2005 μας είχε δώσει τη σινεφίλ αλλά υπερεκτιμημένη Διπλανή πόρτα, παραδίδει άλλο ένα ψυχολογικό θρίλερ για γερά νεύρα. Πρωταγωνιστεί η Νούμι Ράπας, της φήμης του Το κορίτσι με το τατουάζ.
Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει το ιταλο-γαλλικό κοινωνικό φιλμ Η ζωή μας (La nostra vita) του Ντανιέλε Λουκέτι, για το οποίο ο πρωταγωνιστής Έλιο Τζερμάνο βραβεύθηκε με το βραβείο καλύτερης ανδρικής ερμηνείας στο φεστιβάλ Καννών.
Επίσης, το Σαββατοκύριακο (Weekend) του Βρετανού Άντριου Χέιγκ αναμένεται να είναι μία σπουδή στις σύγχρονες ανθρώπινες σχέσεις μέσα από την ερωτική ιστορία δύο ανδρών που γνωρίζονται τυχαία σε ένα γκέι μπαρ.
Κλείνοντας, οι τρείς τελευταίες μας προτάσεις που δε χάνονται είναι το ισπανικό Στην άκρη της γης (Finisterrae) του Σέρχιο Καβαγιέρο, το γερμανικό Αν όχι εμείς, ποιοί; (Wer wenn nicht wir) του Άντρες Βάιελ και το αμερικάνικο Κάπου απόψε (Somewhere Tonight) του Μάικλ Ντι Τζιάκομο. Τρία φιλμ, τρία εντελώς διαφορετικά κινηματογραφικά είδη. Το πρώτο αφηγείται το ταξίδι δύο φαντασμάτων που κουράστηκαν να ζουν στον κόσμο των σκιών και αποφασίζουν να περάσουν στον πάνω κόσμο, το δεύτερο είναι η αληθινή ιστορία των ακτιβιστών Μπέρναρντ Βέσπερ και Γκούντρουν Έσλιν, λίγο πριν την προσχώρηση της Έσλιν στη RAF και το τρίτο είναι μία ιδιόρρυθμη ερωτική ιστορία που αναπτύσσεται ανάμεσα σε έναν απλοϊκό ποδηλάτη κούριερ και μια αγοραφοβική γυναίκα μέσω μιας ροζ τηλεφωνικής γραμμής. Η ιστορία είναι εμπνευσμένη από την ταινία 1-900 του Τέο Βαν Γκογκ και πρωταγωνιστεί η μεγάλη μορφή που ακούει στο όνομα Τζον Τουρτούρο.
Οι κάποτε Νέοι Ορίζοντες είναι πλέον Ανοιχτοί. Ανοίξτε τους ορίζοντές σας, κινηματογραφικά και όχι μόνο.
Αλέξανδρος Μιλκίδης