Ένα από τα σημαντικότερα αφιερώματα του φετινού φεστιβάλ είναι αυτό στον Ιταλό σκηνοθέτη Πάολο Σορεντίνο, έναν δημιουργό εξαιρετικά πρωτότυπο και καινοτόμο, τόσο θεματικά όσο και αισθητικά. Θα δούμε και τις πέντε μεγάλου μήκους ταινίες του, από το κάπως μουδιασμένο ντεμπούτο του Παραπάνω από άντρας (L’uomo in piu) το 2001, μέχρι το This Must Be the Place, πρώτη αγγλόφωνη ταινία του, που έκανε πρεμιέρα αυτό το Μάιο στις Κάννες, με πρωταγωνιστή τον Σον Πεν. Θα δούμε επίσης και τα εξίσου ενδιαφέροντα μικρού μήκους φιλμ του, πραγματικά υποδείγματα σκηνοθεσίας και αφηγηματικής οικονομίας.
Ο Σορεντίνο προσέλκυσε την προσοχή της διεθνούς κριτικής ήδη με τη δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία του Οι συνέπειες του έρωτα (Le conseguenze dell’amore) το 2004. Πρωταγωνιστεί ο εξαιρετικός ηθοποιός και μόνιμος συνεργάτης του, Τόνι Σερβίλο, στο ρόλο του Τίτα, ενός τέως χρηματιστή και νυν υπαλλήλου της Μαφίας, με αρμοδιότητες στο ξέπλυμα βρώμικου χρήματος. Ο Τίτα ζει μια άδεια και μοναχική ζωή, κενή νοήματος, αποκομμένος από την οικογένειά του και απομακρυσμένος από την κοινωνία, μόνιμος κάτοικος ενός ξενοδοχείου και θαμώνας του μπαρ του. Ώσπου μια μέρα που έχει έρθει να τον επισκεφθεί ο πιο εξωστρεφής αδελφός του, συνειδητοποιεί ότι η όμορφη σερβιτόρα του μπαρ είναι κρυφά ερωτευμένη μαζί του…
Το 2006 ο Σορεντίνο επανέρχεται με τον Οικογενειακό φίλο (L’amico di famiglia), ένα ακόμα πρωτότυπο ανθρώπινο πορτρέτο, με ήρωα αυτή τη φορά έναν εξηνταπεντάρη ράπτη, μοναχικό, τσιγκούνη, μίζερο, κυνικό, ο οποίος όμως έχει κάνει μια περιουσία σαν τοκογλύφος, εμφανιζόμενος συνήθως ως «οικογενειακός φίλος» σε οικογένειες που παντρεύουν τα παιδιά τους και αντιμετωπίζουν πρόσθετα έξοδα. Ώσπου μια μέρα και αυτός θα «δαγκώσει τη λαμαρίνα» με μια υποψήφια νύφη…
Το αριστούργημα όμως του Σορεντίνο, το οποίο βραβεύτηκε και με το Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής του Φεστιβάλ των Καννών το 2008, είναι το Il Divo, το πορτρέτο του δαιμόνιου, ραδιούργου χριστιανοδημοκράτη πολιτικού Τζούλιο Αντρεότι, που μεσουράνησε στην πολιτική ζωή της Ιταλίας τις δεκαετίες του ’70 και του ’80, μια ταινία που προβλήθηκε και στην πόλη μας και εντυπωσίασε τόσο με τη βαθύτητα και την πολυπλοκότητα της ψυχολογικής απεικόνισης όσο και με την οξυδερκή πολιτική ματιά, που θυμίζει λίγο τον Όλιβερ Στόουν του JFK, αλλά και με την αισθητική-δυναμίτη, το περίτεχνο μοντάζ, τις αντιστικτικές σχέσεις ήχου-εικόνας, τους ιδιαίτερους φωτισμούς. Όπως έγραψε κι ένας Ιταλός «Είναι γκροτέσκα, υπερβολικά στιλιζαρισμένη, αλλά αυτό είναι απαραίτητο για να φανεί το πραγματικό πρόσωπο της χώρας μου», σχόλιο που πιθανότατα ισχύει και για το σύνολο του έργου του Σορεντίνο.
Όσο για την πανελλαδική πρεμιέρα τού This Must Be the Place, ο Σον Πεν υποδύεται τον Τσαγιέν, έναν παλαίμαχο πανκοροκά, ο οποίος επισκέπτεται τη Νέα Υόρκη για να παραβρεθεί στην κηδεία του πατέρα του, με τον οποίο είχε χάσει επαφή εδώ και 35 χρόνια, για να διαπιστώσει ότι ο πατέρας του καταδίωκε τον βασανιστή του από τα χρόνια του Άουσβιτς, και να αποφασίσει να συνεχίσει την καταδίωξη… Ο Σορεντίνο είναι ένας σκηνοθέτης σύνθετος, ιδιαίτερος, δύσκολα καταλαβαίνει κανείς το στιλ του από τις περιλήψεις των έργων του, οπότε η παρουσία μας στο εν λόγω αφιέρωμα καθίσταται επιβεβλημένη. Τα λέμε στις προβλήτες!
Παναγιώτης Κιούσης