20ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης
Η δεύτερη σημαντικότερη(και για πολλούς η πιο σημαντική) κινηματογραφική γιορτή της πόλης, το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ ανοίγει τις πύλες του και για δέκα μέρες, από την Παρασκευή 2 Μαρτίου μέχρι την Κυριακή 11 του μηνός, η Θεσσαλονίκη φοράει τα καλά της και τα κασκόλ που λόγω καιρού δεν πολυφόρεσε τον Νοέμβριο. Το φεστιβάλ μπαίνει στην τρίτη δεκαετία του και για την 20η του διοργάνωση προσφέρει ένα πρόγραμμα , το οποίο θα ικανοποιήσει και τα πιο απαιτητικά γούστα με θεματικές που καταπιάνονται από τα ανθρώπινα δικαιώματα και το περιβάλλον μέχρι το σινεμά, τη μουσική και το φαγητό. Φέτος μάλιστα, συνεχίζοντας αυτό που ξεκίνησε στο πρόσφατο Φεστιβάλ Κινηματογράφου θα υπάρχουν και προβολές virtual reality, ενώ πολύ ενδιαφέροντα φαίνονται και τα επί μέρους αφιερώματα.180 μεγάλου μήκους ντοκιμαντέρ και 48 μικρού απαρτίζουν την πολύ μεγάλη-η αλήθεια είναι- λίστα του 20ου επετειακού φεστιβάλ.
Εμείς θα προσπαθήσουμε να κάνουμε μια επιλογή των σημαντικότερων τίτλων και να σας τους προτείνουμε ανά τμήμα με γνώμονα κυρίως υποθέσεις που μας ιντριγκάραν, αλλά και υπογραφές καταξιωμένων δημιουργών στο χώρο του ντοκιμαντέρ. Σε κάθε περίπτωση υπάρχει μια μεγαλύτερη ποιοτική ασφάλεια συγκριτικά με το αντίστοιχο φεστιβάλ κινηματογράφου και το επίπεδο είναι ιδιαίτερα υψηλό, αφού το φεστιβάλ ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης αποτελεί μια από τις πιο αξιοσέβαστες εκδηλώσεις του είδους παγκοσμίως.
Ξεκινώντας από το Διεθνές Διαγωνιστικό ξεχωρίζουμε το αργεντίνικο Σινεφίλες που μας φέρνει στο μυαλό αντίστοιχες ελληνικές φεστιβαλικές κυρίως περιπτώσεις, την Μπαρονέζα για τις γυναίκες στις φαβέλες της Βραζιλίας, τους τούρκικους Μετεωρίτες, αλλά και το ελληνικό Obscuro Barroco της Ευαγγελίας Κρανιώτη που βραβεύτηκε στο πρόσφατο φεστιβάλ Βερολίνου.
[wp_ad_camp_1]
Το Καλειδοσκόπιο αποτελεί τον βασικό πυρήνα της διοργάνωσης(κάτι σαν τους Ανοιχτους Ορίζοντες) και εκεί βρίσκουμε πιθανόν και τις πιο αξιόλογες δημιουργίες. Ενδεικτικά μόνο αναφέρω το Ex libris του σπουδαίου Φρέντικ Γουάιζμαν για τη δημόσια βιβλιοθήκη της Νέας Υόρκης(μάλιστα μετά την προβολή θα υπάρξει ανταλλαγή βιβλίων για όποιον ενδιαφέρεται),τη Γεύση του Τσιμέντου, ένα λυρικό δοκίμιο που αναφέρεται σε Σύριους άστεγους μετανάστες που χτίζουν έναν ουρανοξύστη στη Βυρητό, το Μακαλά που έκλεψε την παράσταση φέτος στις Κάννες και μας ταξιδεύει μέχρι τον Κονγκό, το Ναπάλμ του Κλοντ Λανζμάν, μια ιστορία αγάπης με φόντο τη Βόρεια Κορέα από τον δημιουργό ενός από τα κορυφαία ντοκιμαντέρ όλων των εποχών του Shoah,την Πιάτσα Βιτόριο του Έιμπελ Φεράρα,το Πολλά παιδιά, μια μαϊμού κι ένα κάστρο για τον τίτλο του και μόνο, αλλά και επειδή ανακηρύχτηκε καλύτερο ισπανικό ντοκιμαντέρ φέτος, την Επιστροφη του αξιόλογου Μενέλαου Καραμαγγιώλη, τα Κορίτσια της Χρυσής Αυγής που ήδη έχει προκαλέσει αντιδράσεις, τις δυο δημιουργίες της οσκαρικής Μπάρμπαρα Κοπλ και φυσικά τον Μπασκιά της Σάρα Ντράιβερ. Στην τελευταία μάλιστα δόθηκε και η Carte Blanche, να διαλέξει δηλαδή τις αγαπημένες της δημιουργίες που θα προβληθούν σε ξεχωριστό τμήμα και από τις οποίες επιλέγουμε τη Γη του «Πρόσεχε τα νώτα σου» που αναφέρεται στην Τζαμάικα λίγο μετά τον θάνατο του Μπομπ Μάρλεϊ και το ντοκιμαντέρ του Τζόνας Μέκας για τον Άντι Γουόρχολ.
Ισαύρων 12- Διαγώνιος, τηλ: 2310281614
Στο τμήμα των Ανθρωπίνων δικαιωμάτων συγκρατούμε το Μια μέρα στο Χαλέπι που είναι υποψήφιο για Όσκαρ φέτος, τους Ψηφιακούς Καθαριστές που εντυπωσίασε στο φεστιβάλ του Σαντάνς, τον Βιασμό της Ρέσι Τέιλορ και την Ελευθερία του διαβόλου που αναφέρεται στα μεξικάνικα Καρτέλ και τον φόβο που έχουν καλλιεργήσει σε έναν ολόκληρο λαό.
Στο τμήμα Μνήμη/Ιστορία ξεχωρίζουμε δυο δημιουργίες σπουδαίων ντοκιμαντεριστών, την Σκόπιμη καταστροφή του Τζον Μπέρλιντζερ και την Κούβα και τον οπερατέρ του Τζον Άλπερτ, καθώς επίσης και το ρουμάνικο Νεκρό Έθνος από τον δημιουργό του εξαιρετικού Αφερίμ, ενώ από το τμήμα Περιβάλλον το Τζέιν για την ζωολόγο Τζέιν Γκούνταλ και την πρωτοποριακή δουλειά που έκανε με τους χιμπατζήδες, εμπλουτισμένο με την μουσική του Φίλιπ Γκλας, το Πάνω, κάτω και πλαγίως, όπου σ’ ένα χωριό της Ινδίας συνδυάζουν τον μόχθο με την μουσική μετατρέποντας την πεζότητα σε ποίηση και τέλος το πολωνικό Ζάλανας-Έρημη ακτή.[wp_ad_camp_1]
Στο τμήμα του Φαγητού ξεχωρίζουμε το Αλλάζοντας τους κανόνες του παιχνιδιού του ελληνικής καταγωγής Λουί Ψυχογιού που βραβεύτηκε με όσκαρ για το the Cove, το βραζιλιάνικο Τόνος, φαρόφα και σπαγγέτι, καθώς και τα νορβηγικά Ληγμένα. Στο τμήμα Σινεμά κρατάμε το ντοκιμαντέρ για τον Στίβεν Σπίλμπεργκ, καθώς και τον Πρίγκιπα και το Ντιμπούκ που βραβεύτηκε ως καλύτερο ντοκιμαντέρ στο φεστιβάλ Βενετίας, ενώ στο τμήμα Μουσική τις δημιουργίες για τον Έρικ Κλάπτον, τους Sleaford Mods και φυσικά και αυτήν για τον Νίκο Παπάζογλου. Τα μουσικά ντοκιμαντέρ θα έχουν την τιμητική τους την Παρασκευή 9 Μαρτίου, αφού θα υπάρξουν συνεχόμενες μεταμεσονύχτιες προβολές στο Ολύμπιον με ντοκιμαντέρ που ξεχώρισαν τα τελευταία 20 χρόνια, από Αγγελάκα μέχρι Κομπέιν, από τα μεσάνυχτα μέχρι το πρωί του Σαββάτου.
Ως προς το ελληνικό Πανόραμα οι συμμετοχές είναι πολλές και ενδιαφέρουσες. Θα παρουσιαστούν συνολικά 53 μεγάλου μήκους ντοκιμαντέρ και 25 μικρού. Ενδεικτικά αναφέρουμε το Παγόβουνο του Μάνου Παπαδάκη που μιλάει για τον σεξισμό και την έμφυλη βία στην ελληνική κοινωνία, το νέο ντοκιμαντέρ του Γιώργου Αυγερόπουλου για τον μυστικό πόλεμο του νερού στην Ευρώπη, το λπ που μας μιλάει για το έργο της Λένας Πλάτωνος, το Αναζητώντας τον Αντρέα που ασχολείται με έναν από τους πολιτικούς που επηρέασαν όσο λίγοι το σύγχρονο ελληνικό κράτος, καθώς επίσης και το Ζητείται διέξοδος στο οποίο παρουσιάζονται οι φωνές αντισυμβατικών καλλιτεχνών από τον Πουλικάκο μέχρι τον Τζούμα και τον Ανεστόπουλο, σε αφήγηση και μουσική Κ.Βήτα και τέλος το ντοκιμαντέρ που αναφέρεται στην πυρκαγιά που ξέσπασε στη Θεσσαλονίκη το 1917 και όπως χαρακτηριστικά σημειώνει στον τίτλο του γέννησε μια πόλη.
Τα δυο αφιερώματα του φετινού φεστιβάλ είναι πραγματικά πολύ αξιόλογα και η επιλογή μόνο ορισμένων τίτλων απ’ αυτά, τουλάχιστον, άδικη. Το πρώτο αφόρα την μεγάλη κυρία της γαλλικής νουβέλ βαγκ, Ανιές Βαρντά, το τελευταίο ντοκιμαντέρ της οποίας Πρόσωπα και Ιστορίες θα είναι και η ταινία της τελετής έναρξης(και φαβορί για τα φετινά όσκαρ), ενώ από τις υπόλοιπες δημιουργίες του αφιερώματος αναφέρουμε απλά ως άχαστα τις Νταγκεροτυπίες, τις Παραλίες της Ανιές, καθώς και αυτό που αναφέρεται στη ζωή και το έργο του συντρόφου της Ζακ Ντεμί.
Το δεύτερο αφιέρωμα έχει να κάνει με την συμπλήρωση 50 χρόνων από τον Μάη του 68 και θα προβληθούν 7 ντοκιμαντέρ που αναφέρονται στις ταραχώδεις εκείνες μέρες σε διάφορα σημεία του πλανήτη. Ξεχωρίζουμε το Έντονο παρόν, αλλά όλα αξίζουν την θέασή σας. Τέλος υπάρχει κι ένα αφιέρωμα στο τμήμα Film Forward στους Βερενά Παραβέλ και Λουσιέν Καστέν Τέιλορ από το οποίο ξεχωρίζει το ντοκιμαντέρ Λεβιάθαν.
Σίγουρα υπάρχουν δημιουργίες που δεν αναφέραμε και θα σας αρέσουν, ίσως και οι προτάσεις μας να μην τους βρίσκουν όλους σύμφωνους. Σε κάθε περίπτωση τσεκάρετε το πρόγραμμα του Φεστιβάλ στην ιστιοσελίδα του για να βρείτε ώρες προβολών και υποθέσεις ή προμηθευτείτε το από τους χώρους του φεστιβάλ στο Ολύμπιον και το Λιμάνι. Ότι επιλογή και να κάνετε όμως, δώστε στον εαυτό σας την ευκαιρία να συμμετέχει σε αυτό το μαγικό ταξίδι, στον πιο φτηνό και συνάμα πιο πλούσιο γύρο του κόσμου, μέσα από εικόνες και μουσικές από κάθε γωνιά της γης. Ραντεβού στις αίθουσες, καλό φεστιβάλ!
Ορέστης Μανασής