Τι κοινό θα μπορούσε να έχει ο Broomfield με τον Leonard Cohen πέρα από την κοινή τους αφοσίωση στην τέχνη; Μα φυσικά την νορβηγή Marianne Ihlen, η οποία υπήρξε Μούσα και των δύο. Στο πανί θα έχουμε την τύχη να παρακολουθήσουμε μέσα από αφηγήσεις και πλούσιο αρχειακό υλικό την παθιασμένη και τραγική σχέση των Ihlen-Cohen, καθώς και το πώς αυτή καθόρισε τις ζωές και το έργο και των δύο ως και την τελευταία φάση της ζωής τους: πεθαίνουνε με τρεις μόνο μήνες διαφορά, παρά τα χρόνια που είχαν να συναντηθούν. Με αφετηρία της αφήγησης τις πρώτες στιγμές της ρομαντικής και θυελλώδους σχέσης των δύο στην Ύδρα στις αρχές του 1960, διερευνώνται οι δεσμοί που ανέπτυξαν αυτοί οι άνθρωποι τόσο μεταξύ τους, όσο και με τον περίγυρό τους, καθώς και ο αντίκτυπος που είχε η κοινή τους ζωή και οι προσωπικές τους ιδέες τόσο στο έργο του μεγάλου μουσουργού Leonard Cohen όσο και σε αυτό του ίδιου του σκηνοθέτη.
Isis, Tomorrow. The Lost Souls of Mosul – Francesca Mannocchi, Alessio Romenzi
Τι μένει μετά από μια νίκη, ειδικά αν αυτή είναι του Isis; Φρίκη, πληγές, συντρίμμια και όπλα. Ποια όμως είναι τα πραγματικά όπλα του Isis αν όχι τα παιδιά; Παιδιά γεννημένα και αναθρεμμένα με απώτερο σκοπό να συνεχίσουν το έργο μίσους, τα οποία ο φακός ακολουθεί παρατηρώντας το παρόν τους και αναζητώντας το μέλλον τους.
Σ’ επαφή (In touch) – Pawel Ziemilski
Τι συμβαίνει σε έναν τόπο, συγκεκριμένα σε ένα μικρό παραθαλάσσιο χωριό με το ειρωνικό όνομα «Παλιό Αίμα» όταν ένα μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού του μεταναστεύει στην απέναντι όχθη αναζητώντας μια καλύτερη ζωή; Μια ματιά στις ζωές των ηλικιωμένων κατοίκων, οι οποίοι προσαρμόζονται στην τεχνολογία προκειμένου να διατηρήσουν τις επαφές με τις οικογένειές τους, ωστόσο στερούνται της καθημερινής αλληλεπίδρασης και της ανθρώπινης επαφής.
Advocate – Rachel Leah Jones, Philippe Bellaïche
Μια ματιά στη ζωή της Λία Τσέμελ, εβραιοϊσραηλινής δικηγόρου, η οποία εδώ και πενήντα χρόνια προασπίζεται τα ανθρώπινα δικαιώματα με την δικηγορική της ιδιότητα. Αναλαμβάνει υποθέσεις Παλαιστινίων, ανάμεσά τους πολιτικοί κρατούμενοι, διωκόμενες φεμινίστριες, ειρηνικοί διαδηλωτές, μα ακόμα και φονταμενταλιστές. Η κάμερα αφηγείται την ιστορία της από τα πρώτα χρόνια φτάνοντας ως το αντίκτυπο του έργου της στο σήμερα.
Normal – Adele Tulli
Μια ματιά στο πώς διαμορφώνονται οι έμφυλες ταυτότητες από τα πρώτα στάδια της ανθρώπινης ύπαρξης, μέσα από την οπτική της ενσώματης διαφοροποίησης ανάμεσα στους άντρες και τις γυναίκες. Η κινησεολογία και η έκφραση στον χώρο ως προσδοκίες της κοινωνίας μέσα στην οποία αναθρέφονται τα άτομα.
Lemebel – Joanna Reposi Garibaldi
Η ζωή και το έργο του Pedro Lamebel στη Χιλή του Πινοσέτ στη σκληρή δεκαετία του 1980. Μια φιγούρα που έμεινε στην ιστορία τόσο για την εκκεντρική παρουσία, τα queer performances αλλά και για την ακτιβιστική δράση της υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, παρουσιάζεται με άξονα τα τελευταία οκτώ χρόνια της ζωής της.
Midnight Traveler – Hassan Fazili
Ο επικηρυγμένος από τους Ταλιμπάν σκηνοθέτης καταγράφει μαζί με τη γυναίκα του Fatima Hussaini την φυγή τους από τη χώρα μαζί με τα δύο παιδιά τους. Μέσα από τα κινητά τους κινηματογραφούν την οδύσσειά τους, το προσωπικό τους ταξίδι προς μια «γη της επαγγελίας», ένα ταξίδι κατά το οποίο παλεύουν να μη χάσουν τόσο τους εαυτούς τους όσο και την ανθρώπινή τους ιδιότητα.
Το 21ο Φεστιβάλ ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης θα κατακλυστεί φέτος από ελληνικά ντοκιμαντέρ καθώς 31 μικρού και 50 μεγάλου μήκους ντοκιμαντέρ θα πρέπει να χωρέσουν στις 10 μέρες του. Ντοκιμαντέρ που αγγίζουν όλο το φάσμα της ανθρώπινης πραγματικότητας θα προβάλλονται στο Διεθνές Πρόγραμμα, στο Διεθνές Διαγωνιστικό αλλά και στα 2 νεοσύστατα τμήματα του φεστιβάλ την «Πλατφόρμα» και το «Από την οθόνη στην Οθόνη». Ελληνικά ντοκιμαντέρ θα προβληθούν και στην Αγορά Doc Market, ενώ θα πραγματοποιηθεί και μια ειδική προβολή αφιερωμένη στη μνήμη του Γιώργου Καρυπίδη.
Τα ελληνικά ντοκιμαντέρ χωρίζονται άτυπα με βάση τα θέματα που πραγματεύονται. Έτσι στο όνομα της αλληλεγγύης και της προσφοράς μπορούμε να δούμε ντοκιμαντέρ όπως το «Η στιγμή σου στη ζωή μου» της Χαράς Φράγκου που μας συστήνει την δράση της εθελοντικής οργάνωσης ΓΑΙΑ η οποία εκφράζει την αλληλεγγύη μεταξύ ελλήνων και αλλοδαπών στην περιοχή του Αγίου Νικολάου όπου και δραστηριοποιείται. Ακόμα, στο κλίμα της αλληλεγγύης κινούνται και τα ντοκιμαντέρ «Ακούς τη φωνή σου» του Στάθη Βασιλειάδη για τα Fm 100.6, ένα ραδιόφωνο που λειτουργεί εδώ και 8 χρόνια εθελοντικά όπως και το «Άνθρωποι» του Παναγιώτη Αθηναίου, μια σπουδή πάνω στο τι σημαίνει να είσαι άνθρωπος.
Περνώντας στο θέμα του Περιβάλλοντος βλέπουμε αξιόλογα ντοκιμαντέρ όπως το «Δεν θα πουλήσουμε το μέλλον μας» της Νίκης Βελισσαροπούλου με κεντρικούς χαρακτήρες δύο έφηβες που αγωνίζονται κατά της κατασκευής ενός μεταλλείου εξόρυξης χρυσού που χτίζεται στην Χαλκιδική και το «Μια απλή ζωή» των Μυρτώς Παπαδογεωργού & Robert Harding Pittman στο οποίο η απλή ζωή που ζει η Γιούλα στον ελαιώνα της διαταράσσεται όταν χτίζεται εκεί ένα θέρετρο γκολφ.
Θα βρεθούμε επίσης αντιμέτωποι με καθηλωτικές ανθρώπινες ιστορίες. Το Ίρβινγκ Παρκ του Παναγιώτη Ευαγγελίδη μας βάζει στη ζωή τεσσάρων γκέι αντρών, που ζουν στο Σικάγο ως Κύριοι και Σκλάβοι. Αντίθετα Τα καναρίνια του Γιώργου Κυβερνήτη ακολουθούν μια πιο παραμυθένια νότα καθώς αφηγούνται την βγαλμένη από παραμύθι ιστορία της Πετρίνας και του Στάθη που χρειάστηκε να ζήσουν τη μισή ζωή τους χώρια μέχρι να συναντηθούν ξανά και να θυμηθούν τον παιδικό τους έρωτα στα 85 τους πλέον χρόνια, ζώντας μαζί στην Σύρο, οι δύο τους με τα καναρίνια τους. Στο ίδιο κλίμα κινείται και η Ανθούλα του Γιάννη Μισουρίδη, που μας δείχνει τα μηνύματα που έχει αφήσει ένα άτομο για την Ανθούλα σε πέτρες, διάσπαρτες σε ένα εγκαταλελειμμένο χωριό κάπου στις Κυκλάδες. Βέβαια σε αυτήν την κατηγορία υπάρχουν και πιο «μουντά» ντοκιμαντέρ, όπως το Ζώνες και περάσματα της Ηρώς Σιαφλιάκη με μια σκληρή αλλά ρεαλιστική απεικόνιση των σημερινών εργασιακών συνθηκών και το Σολωμός της Βίκυς Αρβελάκη, που μας δείχνει τη ζωή του Σολωμού, ενός αστέγου, πολύγλωσσου, πλανόδιου λαχειοπώλη στα Χανιά.
Από ένα τέτοιο φεστιβάλ δεν θα μπορούσαν επίσης να λείπουν ιστορίες από Ξεχωριστές Προσωπικότητες. Έτσι ο Νίκος Καζαντζάκης θαπεριδιαβεί στη μεγάλη οθόνη μέσα από το Αναζητώντας τον Καζαντζάκη του Αλέξανδρου Σκούρα. Το ίδιο θα συμβεί και με μια άλλη μεγάλη καλλιτέχνιδα της ίδιας περιόδου, τη Μαρία Πολυδούρη στο Η Μαρία Πολυδούρη στο Παρίσι του Μεσοπολέμου του Κωστή Νταντινάκη. Δεν θα μπορούσαν βέβαια να λείπουν και πιο σύγχρονά μας πρόσωπα σε ένα στυλ συνέντευξης, όπως ο συγγραφέας Φιλ Ροθ στο Φίλιπ Ροθ – Τετράδια της Μαρίας Γιαννούλη αλλά και ένας έλληνας ταχυδακτυλουργός από τα Γρεβενά, στο Ο Ξανθός Μάγος, όταν το show τελειώσει του Κωστή Ασικέλη.
Το 4ο κατά σειρά θέμα είναι το Άρωμα Γυναίκας. Με ντοκιμαντέρ όπως το Οι Κατίνες μου της Βίλμας Μενίκη, που αφηγείται την ιστορία της Αυτόνομης Ομάδας Γυναικών Θεσσαλονίκης, που έδρασε μεταξύ 1985-1995 προβληματιζόμαστε για το μέλλον καθώς και για την αντιμετώπιση της γυναίκας στην σύγχρονη κοινωνία. Με την Αμυγδαλιά της Χριστίνας Φοίβη ακούμε τις εμπειρίες πέντε γυναικών για το τι σημαίνει να νιώθεις «ξένος» ενώ στο Portraits του Χρήστου Πυθαρά παρακολουθούμε δεκαεννέα γυναίκες να απαντούν σε προσωπικές ερωτήσεις χωρίς να χρησιμοποιούν τον λόγο. Ταυτόχρονα, καλούμαστε να κάνουμε μια κουβέντα με την Ρίτα, μια ιερόδουλη στην Αθήνα, στο Ρίτα του Γιώργου Δανόπουλου.
Συνεχίζουμε με διάφορες Ανεξίτηλες από την ελληνική ιστορία Μνήμες. Τα ρόδα, τα τριαντάφυλλα (το μπλόκο της Καλαμαριάς) του Μιχάλη Αγραφιώτη μας αφηγείται πώς στις 13 Αυγούστου 1944 Έλληνες συνεργάτες των Ναζί εισέβαλαν στην Καλαμαριά δολοφονώντας 11 άτομα. Τα Ίχνη του Θάνου Τσάντα ξετυλίγουν το νήμα της βασανιστικής ιστορίας των αγνοουμένων της εισβολής στην Κύπρο και το ΜΑΤΑΡΟΑ. Το ταξίδι συνεχίζεται… του Ανδρέα Σιαδήμα αφορά την ιστορία 150 φοιτητών, που τον Δεκέμβρη του 1945 επιβιβάστηκαν στο πλοίο Ματαρόα για να κάνουν ένα ταξίδι που σημάδεψε πνευματικά και καλλιτεχνικά την μεταπολεμική Ευρώπη.
Και επειδή πολλά είπαμε και μπορεί να πεινάσαμε λίγο, ώρα για ένα διάλλειμα με Εκλεκτές Γεύσεις. Ξεκινάμε το μενού μας με το Όταν ο Βάγκνερ συνάντησε τις ντομάτες της Μαριάννας Οικονόμου που μας αφηγείται την ιστορία 2 νέων αγροτών και 5 γυναικών που προσπαθούν να μπουν στην παγκόσμια αγορά καλλιεργώντας παλιούς σπόρους ντομάτας στον θεσσαλικό κάμπο. Και για να συνοδέψουμε το «γεύμα μας» βλέπουμε ένα επεισόδιο από τη σειρά ντοκιμαντέρ για την ιστορία του κρασιού στην Αρχαία Ελλάδα με το In Vino Veritas – Η ιστορία του ελληνικού κρασιού του Κωνσταντίνου Τσεκλένη. Το γεύμα αυτό ετοιμάστηκε από τη Λέσχη Γαστρονομίας Μυκόνου μια ασυνήθιστη «οικογένεια» από βραβευμένους σεφ, περιπετειώδεις καλοφαγάδες και νοικοκυρές της παλιάς σχολής που διεισδύει στα άδυτα ενός δημόσιου νοσοκομείου και φέρνει τα πάνω κάτω…. για περισσότερες πληροφορίες γύρω από το τελευταίο, βλέπουμε το Βάλσαμο της Ελιάνας Αμπραβανέλ.
Περνάμε τώρα σε κάτι φλέγον. Ένα θέμα που αφορά άμεσα και επιτακτικά την κοινωνία μας είναι το Προσφυγικό. Στην Άνοιξη του Νικόλαου Ζιώγα ακολουθούμε την ιστορία δύο νεαρών λεσβιών από την Συρία που προσπαθούν να ζήσουν αρμονικά στο ελληνικό περιβάλλον όπου αναγκάστηκαν να μεταβούν ενώ «καθρεπτικά» στο Ovil and Usman του Δημήτρη Γέρου ένα ζευγάρι γκεί Μουσουλμάνων στην αναζήτηση του «Παράδεισου της Δύσης» φτάνει στην Μόρια της Λέσβου η οποία προσιδιάζει περισσότερο στην κόλαση. Στο The Fig House του Πίτζι Καμπούρογλου βλέπουμε τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν καθημερινά δέκα ατόμα διαφορετικής εθνικότητας που ζουν σε μια κατάληψη της Θεσσαλονίκης και ονειρεύονται την διαφυγή τους στη Γερμανία μέσω των Βαλκανίων.
Συνεχίζουμε βαδίζοντας στα μονοπάτια των Μουσικών Διαδρομών. Το Τη λύρα μου έδωσαν ποντιακή του Άγγελου Κοβότσου και το Ταξίδι στον κόσμο με ένα ούτι του Ιωάννη Ρεμούνδου αγγίζουν αμφότερα τις ιστορίες ατόμων που ασχολήθηκαν σε όλη τους τη ζωή με παραδοσιακά όργανα. Το Diamonds in the Night Sky του Μελέτη Μοίρα μας αφηγείται πώς ο ραδιοφωνικός σταθμός Jazz Fm άλλαξε τον πολιτισμικό ιστό μιας ολόκληρης πόλης και του ελληνικού ραδιοφώνου, ενώ το Music for Ordinary Life Machines του Νίκου Χαντζή παρουσιάζει την ιστορία ενός πιο σύγχρονου ήχου, του underground synth, στην ελληνική μουσική σκηνή.
Ας δούμε όμως τα πράγματα και με Την Ματιά του Καλλιτέχνη. Θα δούμε εγκαταλελειμμένα εργοστάσια να μετατρέπονται σε υπαίθριες γκαλερί στο Outer Space Kids του Γιώργου Γκουνέζου, 10 παραστάσεις παραστάσεις για την βίαιη απώλεια της οικίας στο Οικίες των Λεωνίδα Κωνστανταράκου & Σταύρου Πετρόπουλου αλλά και αγόρια να κυνηγάν το όνειρο τους να χορέψουν μπαλέτο παρά τις δυσκολίες στο Αγόρια & μπαλέτο του Γρηγόρη Βαρδαρινού.
Τέλος θα δούμε τα Δοκίμια Ζωής & Επιστημών. Αφηγήσεις από τις ζωές ανθρώπων στο μεταίχμιο της ζωής τους, αντιπαραθετικά με αυτές ενός μικρού παιδιού ώστε να κατανοήσουμε βαθύτερα την πορεία του ανθρώπου στο Μία ζωή του Ντίνου Γιώτη. Θα έρθουμε σε επαφή με τον κόσμο των τυφλών με το Φως του Νίκου Κοντιζά. Τέλος, θα κάνουμε μια βουτιά στο πηγάδι της επιστήμης με το Science and Orthodoxy around the World του Χρήστου Πανάγου μελετώντας το πώς επιστήμη και θρησκεία μπορούν να συνυπάρξουν.
Εκτός από την πληθώρα ελληνικών ντοκιμαντέρ στις αίθουσες παράλληλα θα εξελίσσεται και η μελλοντική «παραγωγή» στο Agora Doc Market. Συγκεκριμένα τα Τέσσερεις Εποχές, Queen of the Deuce, 54ο Δημοτικό Σχολείο (working title), Y1 – Στη Σιωπή του Βυθού θα βρεθούνε στο ΦΝΘ προκειμένου να εκθέσουν την εξέλιξη των project τους. Επίση, στα πλαίσια της συνεργασίας του φεστιβάλ με το φεστιβάλ ντοκιμαντέρ Visions du Réel της Ελβετίας, θα προβληθούν έξι ντοκιμαντέρ ελληνικής παραγωγής στο τμήμα Media Library του Visions du Réel και, αντιστοίχως, έξι ντοκιμαντέρ ελβετικής παραγωγής στο Agora Doc Market του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.
Το 21ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης θα γίνει η πηγή για να αναζωπυρωθεί ο προβληματισμός γύρω από πολύ σημαντικά κοινωνικά θέματα, ανάμεσα σε άλλες μέσα από μια σειρά 7 ιδιαίτερα δυναμικών ταινιών. Θέματα που αφορούν την Γυναικεία σεξουαλικότητα, την βιομηχανία του κρέατος, την πολιτική διαπλοκή, τις γενοκτονίες, τον κόσμο της πορνογραφίας, τη διακίνηση αρχαιοτήτων καθώς και την βία, θα συζητηθούν ανοιχτά στις αίθουσες, στους δρόμους και μέσα στο κεφάλι του κάθε θεατή.
Το #Female Pleasure της Μπάρμπαρα Μίλερ (Ελβετία-Γερμανία, 2018) ρίχνει μια διεισδυτική ματιά γύρω από την ισότητα των δύο φύλων μέσα από τις χωρίς ταμπού εξομολογήσεις πέντε γυναικών γύρω από τα ζητήματα της απόλαυσης και της πατριαρχίας.
Το Soyalism των Στέφανο Λιμπέρτι και Ενρίκο Παρέντι (Ιταλία, 2018) αποκαλύπτει την κατάσταση που επικρατεί στη βιομηχανία του κρέατος κάνοντας μια βουτιά σε μια αλυσίδα παραγωγής χοιρινού κρέατος που καταχράται τα αχανή χωράφια σόγιας για να θρέψει τα ζώα που ετοιμάζει για σφαγή έχοντας τραγικές συνέπειες τόσο περιβαλοντικά όσο και κοινωνικά.
Το The Corporate Coup D’ Etat του Φρεντ Πίμποντι (Καναδάς-ΗΠΑ, 2018) παρουσιάζει το άτυπο πραξικόπημα από τις αμερικανικές επιχειρήσεις, οι οποίες έχουν καταλήξει να ελέγχουν το πολιτικό σκηνικό, όχι μόνο της χώρας αλλά ολόκληρού του κόσμου.
Το Graves without A Name του Ρίτι Παν (Γαλλία, 2018) φέρνει στο φως την θλιβερή γενοτονεία των Κόκκινων Χμερ στην Καμπότζη μέσα από την αναζήτηση του τάφου της οικογένειας του σκηνοθέτη.
Με το Cold Case Hammarskjold του Μαντς Μπρούγκερ (Δανία, 2019) έρχονται στο φως νέα δεδομένα για τον μυστηριώδη θάνατο του γενικού γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών Νταγκ Χάμαρσκελντ τα οποία θα συγκλονίσουν.
Θα κάνουμε όμως και μια στάση στον χώρο του πορνό με τις αποκαλύψεις του γκέι πορνοστάρ Τζόναθαν Αγκάσι στο ντοκιμαντέρ Jonathan Agassi Saved My Life του Τόμερ Χέιμαν (Ισραήλ, 2018).
Τέλος θα μας απασχολήσει η διακίνηση αρχαιοτήτων, από τα μάρμαρα του Παρθενώνα έως το πορτρέτο της Νεφερτίτης με το ντοκιμαντέρ Booty των Τόρκελ Χάνταρσον και Ορν Μαρίνο Άρναρσον (Ισλανδία-Ελλάδα, 2018) που παρουσιάζουν την κατάσταση που επικρατεί στην θλιβερή αυτή βιομηχανία λεηλασίας. Σίγουρα ένα αφιέρωμα για γερά στομάχια που θα προσφέρει ώρες προβληματισμού και συζήτησης στις αίθουσες του φεστιβάλ.
