Από την αρχή της εμφάνισής του στον πλανήτη, ο άνθρωπος έδειξε μιαν εντυπωσιακή προσαρμοστικότητα, αλλά και εφευρετικότητα, που όχι μόνο του επέτρεψε να εξαπλωθεί σε ολόκληρη τη Γη, αλλά και να διαμορφώσει το περιβάλλον προς όφελός του, μια επέμβαση η οποία πολλές φορές αποδείχτηκε καταστροφική με άμεσες συνέπειες για την ανθρώπινη κοινότητα που την προκάλεσε. Οριακό σημείο σ’ αυτή την αλληλεπίδραση του ανθρώπου με το φυσικό περιβάλλον υπήρξε η χρήση των ορυκτών καυσίμων (κάρβουνο, πετρέλαιο, φυσικό αέριο) που βρίσκεται στη βάση του σύγχρονου πολιτισμού. Στην εξόρυξη του άνθρακα αφορούν και δυο ντοκιμαντέρ της ενότητας «Κοινωνία και περιβάλλον», η «Απαλλοτρίωση» του Μάνου Παπαδάκη και «Το τελευταίο βουνό» του Αμερικανού Μπιλ Χέινι.
Το πρώτο αναφέρεται στα λιγνιτωρυχεία της Δ.Ε.Η. στη Δυτική Μακεδονία, που έχουν γίνει αφορμή να εκδιωχθούν από τη γη και τα σπίτια τους περισσότεροι από 3.000 άνθρωποι, ενώ η εντατικοποίηση της εκμετάλλευσης του λιγνίτη στο άμεσο μέλλον επιφυλάσσει την ίδια τύχη σε άλλους 10.000 κατοίκους της περιοχής. Αντίθετα, στην αμερικανική ενδοχώρα, στα Απαλάχια Όρη, μια μικρή κοινότητα έρχεται αντιμέτωπη με έναν μεταλλουργικό κολοσσό, που θέλει να ανατινάξει «Το τελευταίο βουνό» για να εκμεταλλευτεί τα κοιτάσματα του άνθρακα που κρύβει μέσα του.
Όμως, οι επιπτώσεις της καύσης του άνθρακα δεν περιορίζονται μόνο στις τοπικές κοινότητες, αλλά επηρεάζουν ολόκληρο τον πλανήτη εξαιτίας της αυξημένης περιεκτικότητας της ατμόσφαιρας σε διοξείδιο του άνθρακα, πράγμα που οδηγεί στην εμφάνιση του «φαινομένου του θερμοκηπίου». Το διοξείδιο του άνθρακα, δρώντας όπως το γυάλινο περίβλημα του θερμοκηπίου, εμποδίζει το έδαφος να αποβάλλει θερμότητα κατά τη διάρκεια της νύχτας, με αποτέλεσμα την αύξηση της θερμοκρασίας των κατώτερων στρωμάτων της ατμόσφαιρας και επακόλουθο τη διαταραχή του κλίματος.
Εκτός από την αύξηση της συχνότητας και της σφοδρότητας των ακραίων καιρικών φαινομένων, η υπερθέρμανση της ατμόσφαιρας έχει ως αποτέλεσμα την τήξη των πολικών πάγων και των παγετώνων, με άμεσο επακόλουθο την άνοδο της στάθμης της θάλασσας. Στην ταινία «Ο Πρόεδρος του νησιού», ο Αμερικανός Τζον Σνεκ παρακολουθεί την προσπάθεια του Μοχάμεντ Νασίντ, Προέδρου των Μαλδίβων, που αγωνίζεται να αποτρέψει τις εξελίξεις, οι οποίες απειλούν να εξαφανίσουν το νησιωτικό σύμπλεγμα που αποτελεί το κράτος του. Αρκεί η ανύψωση της στάθμης της θάλασσας για ένα περίπου μέτρο για να βυθιστούν τα 1200 νησιά των Μαλδίβων, με αποτέλεσμα να έρθει αντιμέτωπη η ανθρωπότητα με ένα πραγματικό μαζικό κύμα περιβαλλοντικών προσφύγων.
Ελένη Ανδρικοπούλου