Συνέντευξη στην Έλσα Σπυριδοπούλου
Δέκα άνθρωποι συγκεντρώνονται στο άγνωστο νησί Ίσλα Μπόα για να λάβουν μέρος σε ένα τηλεπαιχνίδι. Απομονωμένοι απ’ τον πολιτισμό, με το δικό του ένοχο παρελθόν στο βιογραφικό του ο καθένας, πρωταγωνιστούν σ’ ένα παιγνίδι συμβίωσης, προσπαθώντας να συμβιβάσουν ανάγκες, θρησκευτικές αντιλήψεις και συνήθειες, καθώς το περιβάλλον του νησιού μάχεται να τους καταβάλει. Ο αρχικός παράδεισος μετατρέπεται σταδιακά σε κόλαση. Το ερώτημα είναι ποιος θα υπερισχύσει; Η συλλογικότητα ή η βαρβαρότητα του ατόμου; Οι βεβαιότητες του καθενός ή η απόλυτη αβεβαιότητα;
Το βιβλίο Ίσλα Μπόα του Χρήστου Αστερίου που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΠΟΛΙΣ, είναι γεμάτο δράση, ένταση, ελπίδες και απόγνωση. Η ιστορία μοιάζει να συνδυάζει κάτι ανάμεσα σε τηλεπαιχνίδι του στυλ Survivor και στις περιπέτειες του Ροβινσώνα Κρούσου. Είναι όμως και άκρως επίκαιρη, καθώς τα πρόσωπα που συναντάμε και οι αντιδράσεις τους ταιριάζουν σε όσα ζούμε εδώ και καιρό στα… πολιτισμένα περιβάλλοντά μας.
Ο Αστερίου θα έρθει στα τέλη Μαρτίου στη Θεσσαλονίκη για να παρουσιάσει το βιβλίο του. Την ίδια ώρα μεταφράζει το βιβλίο ενός Γερμανού ρομαντικού, κρατά σημειώσεις για ένα επόμενο βιβλίο και πριν λίγες μέρες επανακυκλοφόρησε από τις εκδόσεις ΠΟΛΙΣ το προηγούμενο βιβλίο του, Το ταξίδι του Ιάσονα Ρέμβη.
Μέσα σε όλα αυτά μιλήσαμε μαζί του…
…για το «πείραμα»
Η επιλογή του παιγνιδιού (που δεν είναι παρά ένα πείραμα συμβίωσης) λειτουργεί ως τέχνασμα για να προσέλθουν στο νησί -τόπο ουδέτερο, χωρίς παρελθόν και πολιτισμό- 10 άνθρωποι από διαφορετικά σημεία του πλανήτη. Το Ίσλα Μπόα μετατρέπεται σε θεατρική σκηνή, όπου ξετυλίγεται ένα σύγχρονο δράμα με κάθε λογής πρωταγωνιστές. Οι επιρροές, τόσο από τα λαϊκά τηλεοπτικά παιγνίδια τύπου Survivor όσο και από την παράδοση της νησιωτικής λογοτεχνίας (Ροβινσώνας Κρούσος, Ο άρχοντας των μυγών) είναι προφανείς, αν και το βιβλίο έχει άλλο προσανατολισμό και διαφορετική εξέλιξη.
…για την «ελληνικότητα» της γραφής
Η έννοια της ελληνικότητας στη γραφή είναι μάλλον συνυφασμένη με την εσωτερικότητα και την εσωστρέφεια. Υπό αυτή την οπτική, το βιβλίο πράγματι είναι διαφορετικό. Από την άλλη, η έννοια «ελληνικό» αρχίζει να επαναπροσδιορίζεται από μια σειρά νεότερων συγγραφέων. Τον επαναπροσδιορισμό τον επιβάλλουν οι εποχές, τα διαβάσματα, οι εξελίξεις. Απ’ αυτή την άποψη θεωρώ πως το Ίσλα Μπόα, ειδωμένο από μια άλλη σκοπιά, είναι εξόχως ελληνικό βιβλίο.
…για το φόβο των ανθρώπων
Όλοι οι παίκτες συμμετέχουν στο Ίσλα Μπόα θεωρώντας πως ο πολιτισμός που φέρνουν από τις πατρίδες τους, οι θρησκείες, το παρελθόν και οι συνήθειές τους, είναι τόσο ισχυρά που θα τους κρατήσουν μακριά από κάθε βαρβαρότητα. Ο φόβος της ανατροπής, όμως, είναι παρών σε κάθε τους βήμα. Όταν τα πράγματα στραβώνουν κι αρχίζει ο αγώνας για την επιβίωση, οι άνθρωποι αυτοί καλούνται να περάσουν ένα τεστ αντοχής. Άλλοι τα καταφέρνουν περισσότερο κι άλλοι λιγότερο, όπως γίνεται δηλαδή σ’ όλες τις κοινωνίες.
…για τις βεβαιότητές μας
Η κατάσταση, όπως περιγράφεται στο βιβλίο, μοιάζει αρκετά με όσα ζούμε σήμερα, τώρα που καταρρέουν οι βεβαιότητες και στεκόμαστε απροστάτευτοι ο ένας απέναντι στον άλλο. Τα όρια και οι αντιστάσεις μας δοκιμάζονται καθημερινά. Δεν ξέρω αν υπάρχει έξοδος διαφυγής. Σημαντικότερο θα ήταν να παλέψουμε την κατάσταση και να μην παραιτηθούμε εξ’ αρχής φυγομαχώντας. Δεν είναι καθόλου εύκολο κάτι τέτοιο. Ας μην ξεχνάμε, όμως, πως -ειδικά για τη δική μας γενιά- αυτή εδώ είναι η πρώτη μεγάλη κρίση που βιώνουμε, όταν όλες οι προηγούμενες είχαν βιώματα από κάθε λογής πολέμους.
…για τη συμβίωσή μας
Η πρόκληση της συμβίωσης έγινε πάλι επίκαιρη. Η ανάγκη μάς μαθαίνει να μοιραζόμαστε, να χτυπάμε πόρτες, να μιλάμε στον διπλανό. Ίσως να μη χρειαζόμαστε εν τέλει παραδείσους, αλλά μόνο την αλήθεια. Κάθε καταστροφή σημαίνει και επανεκκίνηση. Ευκαιρία να κοιταχτούμε στον καθρέφτη και να πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.
Βιβλιοπωλείο ΙΑΝΟΣ (Αριστοτέλους 7). Την Παρασκευή 29 Μαρτίου στις 7 μ.μ., παρουσιάζεται το βιβλίο του Χρήστου Αστερίου «Ίσλα Μπόα». Θα μιλήσουν η καθηγήτρια στη Φιλοσοφική Σχολή του ΑΠΘ Λίζυ Τσιριμώκου και η συγγραφέας Κάλλια Παπαδάκη.