Το 14ο ΦΝΘ πραγματοποιεί αφιέρωμα στα δανέζικα ντοκιμαντέρ με ταινίες πρόσφατης παραγωγής, δείγματα μιας κινηματογραφίας που εξακολουθεί να παράγει ταινίες αξιοθαύμαστης ποιότητας και ποικιλίας, γνωρίζοντας παγκόσμια εκτίμηση και αναγνώριση. «Οπλισμένοι» με οικουμενική ματιά και προσανατολισμένοι στην ανθρωποκεντρική διάσταση των θεμάτων τους, οι Δανοί δημιουργοί καταπιάνονται με ακανθώδη ζητήματα. Διαμορφώνουν μια δυναμική θεματική παλέτα, που χαρακτηρίζεται από σκηνοθετική πρωτοτυπία και υφολογικούς πειραματισμούς.
Θα αναφερθούμε σε κάποιες από αυτές τις ταινίες. Στον «Πρέσβη» του Μαντς Μπρίγκερ, έχουμε μια ταινία για τα ματωμένα διαμάντια της Κεντρικής Αφρικής όπου αναδεικνύονται οι απόκρυφοι μηχανισμοί διαφθοράς και εξαθλίωσης ενός τόπου σε μετα-αποικιακή παρακμή. Στο «Μισή επανάσταση» των Ομάρ Σαργκαουΐ και Καρίμ Ελ Χακίμ, θα δούμε το φόβο, το χάος, την παράνοια και την ελπίδα να εναλλάσσονται με ωμά ρεαλιστικά πλάνα, μεταδίδοντας εκ των έσω τον παλμό της εξέγερσης, λίγο πριν να πέσει ο Μουμπάρακ, μια ματιά που έρχεται και από την αραβική καταγωγή των σκηνοθετών. Η εύθραυστη σύγχρονη ρωσική δημοκρατία, ο πυρήνας της, το δίλημμα της νεαρής κοπέλας ανάμεσα στο δεσποτισμό του παρελθόντος, που πρεσβεύει ο Πούτιν, και τον φιλελευθερισμό του μέλλοντος, που εκφράζουν οι επικριτές του, είναι ο πυρήνας της ταινίας «Το φιλί του Πούτιν» του Λίσε Μπιρκ Πέντερσεν. Στις «Νταντάδες» των Νικόλ Χοράνιι και Χέιντε Κιμ Άντερσεν, τρεις νεαρές Φιλιππινέζες που ζουν στη Δανία βιώνουν την απόλυτη εκμετάλλευση: αντί μέσω του θεσμού au pair να μάθουν μια ξένη γλώσσα και κουλτούρα, στην πράξη καταλήγουν να μετατρέπονται σε οικονομικές μετανάστριες, βιώνοντας μια μοντέρνα δουλεία.
Την ανθρώπινη ψυχή ερευνά η «Υπόθεση σαμουράι» της Εύας Μούλβαντ, μια προσπάθεια ψυχογραφήματος σε μια δίκη για ένα φόνο κατά λάθος που σόκαρε τη δανέζικη κοινωνία. Την απελευθέρωση της ψυχής των βαρυποινιτών θα διερευνήσει η ταινία «Τη νύχτα πετάω» του Μισέλ Βένσερ, όπου μέσα από το πρόγραμμα «Οι τέχνες στο σωφρονισμό» του Νιού Φόλσομ, ανακαλύπτεται από την αρχή το νόημα της λέξης «άνθρωπος».
Ο έρωτας εξετάζεται στις ταινίες «Ερωτομανής» της Περνίλ Ρόζε Γκρένκγιερ και «Επάγγελμα: χορευτής» των Κριστιάν Μπόνκε και Αντρέας Κεφέντ. Στην πρώτη έχουμε προσωπικές εξομολογήσεις, φαντασιώσεις, εμμονές, πόθοι και αυτοκαταστροφές με άξονα την αγάπη, όπου το ντοκιμαντέρ «μπλέκεται» με τη μυθοπλασία. Στη δεύτερη, μια ερωτική ιστορία «παίζεται» στα παρασκήνια του επαγγελματικού χορού, εδώ με κύριο εργαλείο τη γλώσσα του σώματος κι έτσι σχεδιάζεται το πορτρέτο ενός άντρα που ρισκάρει τα πάντα στο βωμό της επιτυχίας.
Ταινίες που πιάνουν τον παλμό της εποχής, βάζουν στο κέντρο της αφήγησής τους τον άνθρωπο, μιλούν για την ψυχή του και τις δοκιμασίες της. Εκφράζουν τελικά έναν παγκόσμιο ουμανιστικό λόγο.
Γιάννης Φραγκούλης