«Κάθε άνθρωπος είναι καλλιτέχνης»
Γιόζεφ Μπόις
Στη γκαλερί Artis Causa, ως και τις 18 Μαΐου, έχουμε την ευκαιρία να γνωριστούμε με ένα μικρό κομμάτι του έργου του Mπόις. Σχέδια, χαρακτικά, όφσετ εκτυπώσεις, αλλά και κατασκευές, συνθέτουν κατά κύριο λόγο τη γραφιστική πλευρά του καλλιτέχνη και εύγλωττα συγκροτούν τους πειραματισμούς που επιχείρησε σε αυτόν τον τομέα με ιδιότυπες εκτυπώσεις τη δεκαετία του ‘70 ως και τις αρχές του ’80. Ο Μπόις διαχειρίζεται τα σύμβολα με την ίδια ευκολία που επεξεργάζεται και εναλλάσσει τα υλικά του. Το αμερικανικό όνειρο, η πολιτική τάξη και αταξία, η Δημοκρατία και το Κεφάλαιο αποκτούν διαστάσεις ειρωνικές, δραματικές, ενίοτε τραγικές. Το έργο του Η τέχνη είναι ένα κουνούπι με χίλια φτερά (1981), αποκαθιστά ολόκληρο το νόημα της καλλιτεχνικής του λειτουργίας, μιας και ο ίδιος ποτέ δεν απαρνήθηκε, αντίθετα υιοθέτησε πιστά, στα έργα του την αίσθηση της κίνησης, του φλούξους ως αντίληψη σημείου στήριξης και δομών.
Τα στοιχεία που επιλέγει να επαναλαμβάνει στα σχέδιά του έχουν «μαγικές» ιδιότητες, αποτελούν οπτικές οφθαλμαπάτες και ανάγονται σε μοτίβα φιλοσοφικής και μυθοποιητικής σκέψης. Οι κόκκινοι σταυροί, τα αρχετυπικά σύμβολα, τα οργανικά και ανόργανα υλικά του (όπως το μέλι, το κερί μέλισσας και το αίμα) οριοθετούν το μανιφέστο του και αποδίδουν οπτικά το αρχικό σχήμα του κόσμου του, το οποίο αν και συμπιέζεται με πειθαρχημένη γραμμικότητα, σε δεύτερη ανάγνωση καταφέρνει και διαχέεται ως ιδέα στο ανεξάντλητο επίπεδο.
Η εικαστική προσωπικότητα του Γιόζεφ Μπόις δεν μπορεί να αποτυπωθεί σε ένα άρθρο ούτε με λίγες λέξεις. Ανάμεσα στο είδος της διασύνδεσης που υπάρχει μεταξύ έργου και καλλιτέχνη, εδώ υπολείπονται συσσωρευμένες λεπτομέρειες και ουσιαστικοί συλλογισμοί, που ακόμα και η ίδια η καλλιτεχνική πρόταση από μόνη της δεν μπορεί να καθορίσει και να διεκπεραιώσει εννοιολογικά. Οι αναφορές του Mπόυς αποτελούν πολιτικές και κοινωνικές προτάσεις ειδικότερα στην Ευρώπη προηγούμενων δεκαετιών που μαστιζόταν από τον πουριτανισμό και το δήθεν. Στη δεκαετία του ΄60 ασπάζεται το μαρξισμό κι αργότερα οραματίζεται την τέχνη, ως την πρακτική καθημερινή διάσταση του απελευθερωμένου ανθρώπου.
Η έκθεση πραγματοποιείται με τη συνδρομή του Γερμανικού Ινστιτούτου Θεσσαλονίκης και του Γενικού Προξενείου της Γερμανίας, ενώ τα έργα είναι ευγενική παραχώρηση του ζεύγους συλλεκτών Μάνφρεντ και Γκίτε Μπάλμαν.
Εύα Βολογιαννίδου