Η Γαστρονομία στο Σινεμά – Έφη Παλιοτζήκα

1. Ρατατούιλ/ Ratatouille (2007)

Σκηνοθεσία: Brad Bird, Jan Pinkava

Voice over: Brad Garrett, Lou Romano, Patton Oswalt

Είναι η γεύση που αναζητάμε σ’ όσα τρώμε αυτή της αγάπης;  Ο Ρέμυ, ένα ποντίκι με ευαίσθητους γευστικούς κάλυκες, ονειρεύεται να γίνει σεφ. Ο νούμερο ένα υγειονομικός κίνδυνος επιθυμεί να μπει στις μεγάλες κουζίνες παρά τις αντιδράσεις της οικογένειάς του και του έξω κόσμου. Η αγάπη του για τη μαγειρική τον ωθεί στο να πάει στο εστιατόριο του αγαπημένου του τηλεοπτικού σεφ, Auguste Gusteau, προκειμένου να βοηθήσει να ανακτηθεί το χαμένο του αστέρι, μα και να ακολουθήσει την προτροπή του: «Ο καθένας μπορεί να μαγειρέψει». Εκεί συναντά τον νεαρό και αδέξιο μάγειρα Linguini με τον οποίο θα προσπαθήσουν να αποδείξουν πως η γεύση ενός πιάτου έρχεται από την καρδιά αυτού που το δημιουργεί. Όλα αυτά σε ένα animation στο οποίο εμπλέκονται Disney και Pixar δίνοντας του την σφραγίδα ποιότητας που αναζητά κανείς. Στο φόντο η γαλλική κουζίνα και οι δρόμοι της πόλης του φωτός, ενώ στο κέντρο της ταινίας στροβιλίζονται γεύσεις, όνειρα και επιθυμίες, δίνοντας ένα πολύ γλυκό και όμορφο αισθητικά αποτέλεσμα.

[wp_ad_camp_1]

2. Η γιορτή της μπαμπέτ/ Babettes gæstebud (1987)

Σκηνοθεσία: Gabriel Axel

Πρωταγωνιστούν: Stéphane Audran, Bodil Kjer, Birgitte Federspiel

Μετά τα γεγονότα της παρισινής Κομμούνας, η γαλλίδα Μπαμπέτ βρίσκει καταφύγιο ως υπηρέτρια στο σπίτι του υπερήλικα πάστορα μιας πολύ αυστηρής κοινότητας στη Δανία. Όταν θα κερδίσει τη λοταρία, η βοηθός των δύο ανύπαντρων κορών του Φιλίπα και Μαρτίν θα προσφερθεί να φτιάξει το δείπνο των εκατοστών του γενεθλίων προκειμένου να τους ευχαριστήσει. Δίνοντας όλη της την περιουσία για αυτό το λουκούλειο γεύμα, η Μπαμπέτ εκφράζει τη συμπόνοια της προς τις δυο αδερφές κάνοντας κι αυτή μια ακόμα βαθιά αλτρουιστική πράξη. Βασισμένη στο ομώνυμο διήγημα της Karen Blixen, βραβευμένη με το Όσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας, η Γιορτή της Μπαμπέτ σε σκηνοθεσία Gabriel Axel μας μεταφέρει σε μια καθ’ όλα μακρινή εποχή. Μια ταινία που αναδεικνύει μέσα από το γεύμα τους πολιτισμικούς δεσμούς και παράλληλα τις διαφορές που έχουν οι διάφοροι λαοί, με άξονα τον τρόπο που ετοιμάζουν το φαγητό τους. Η οργάνωση του γεύματος παραπέμπει σε δεσμούς βαθύτερους όπως τους καθημερινούς αγώνες για επιβίωση μα και την έκφραση της αγάπης, το φαγητό θρέφοντας ψυχή και σώμα γίνεται η φωνή αυτού που το προετοιμάζει και κοινωνείται σαν σώμα και αίμα στους συνδαιτημόνες.

3. Κοτόπουλο με δαμάσκηνα / Poulet aux prunes (2011)

Σκηνοθεσία: Marjane Satrapi, Vincent Paronnaud

Πρωταγωνιστούν: Mathieu Amalric, Edouard Baer, Maria de Medeiros

Όταν το βιολί του καταστρέφεται χωρίς πιθανότητα να διορθωθεί, ο αναγνωρισμένος μουσικός Nasser Ali Khan πέφτει στο κρεβάτι έτοιμος να συναντηθεί με τον θάνατο. Στις οκτώ μέρες που θα μείνει κατάκοιτος, αναπολεί τις σημαντικότερες στιγμές της ζωής του, με κέντρο την οικογένειά του και όσα ποτέ αληθινά αγάπησε. Σε σκηνοθεσία Marjane Satrapi και Vincent Paronnaud, ένα πανόραμα των αισθήσεων βασισμένο εξίσου στη γεύση, την αφή την όραση και την ακοή, επενδυμένο με την αισθητική του σύγχρονου γαλλικού κινηματογράφου, το οποίο γεννά συναισθήματα γλυκόπικρα στον θεατή. Ένα έργο βασισμένο στο ομώνυμο graphic novel της Marjane Satrapi του Persepolis, το οποίο αποπνέει μια ατμόσφαιρα βαθιά παραμυθική, παραπέμποντας τόσο στη ζωή όσο και στο θάνατο, ένα θάνατο φαουστικό, με τον καλλιτέχνη και τον τρόπο που η ζωή τον διαμορφώνει να βρίσκονται σε πρώτο πλάνο. Αν προσπαθήσει λοιπόν κανείς να αποκωδικοποιήσει τον τίτλο, ίσως να καταλήξει στ’ ότι η ζωή είναι σαν το κοτόπουλο, παίρνει γεύση απ’ όσα επιλέγεις να το συνοδεύσουν στο πιάτο.[wp_ad_camp_1]

4. Delicatessen (1991)

Σκηνοθεσία: Marc Caro, Jean-Pierre Jeunet

Πρωταγωνιστούν: Marie-Laure Dougnac, Dominique Pinon, Pascal Benezech

Μια ακόμα ταινία με Γάλλους και φαγητό; Μια ακόμα ταινία από τους Γάλλους για το φαγητό; Μια ακόμα κινηματογραφική και γαστριμαργική πανδαισία στα γαλλικά. Στην συνήθη παλέτα των  Marc Caro και Jean-Pierre Jeunet, υπάρχουν χρώματα για ένα ακόμα βαθιά σουρρεαλιστικό σύμπαν. Ένα σύμπαν βουτηγμένο στο φαγητό, με τις πιο εκλεπτυσμένες γεύσεις που μπορούν να δοθούν οπτικά και τον έρωτα να περνάει -πάντα- από το στομάχι. Η κόρη του ιδιοκτήτη της πολυκατοικίας όπου διαδραματίζεται η ιστορία, στον οποίο ανήκει το ντελικατέσσεν του ισογείου, ερωτεύεται τον νέο συντηρητή του κτιρίου. Ανάμεσα σε μια πανδαισία ήχων και σε δαιδάλους ορόφων και ενοίκων προσπαθούν να ζήσουν τον έρωτά τους και να υπερβούν μικρά και μεγάλα εμπόδια. Στο επίκεντρο όλων βρίσκεται η ιδέα της κόρης να επικοινωνήσει με τα μοναδικά πλάσματα του μεταποκαλυπτικού αυτού σύμπαντος που δεν αντιλαμβάνονται το φαγητό με όρους κέρδους, τους «τρογλωδύτες», προκειμένου να εμποδίσει τις σκοτεινές βλέψεις του πατέρα της.

5. Chocolat (2000)

Σκηνοθεσία: Lasse Hallström

Πρωταγωνιστούν: Juliette Binoche, Alfred Molina, Judi Dench

Η Βιάν φτάνει σε ένα μικρό γαλλικό παραθαλάσσιο χωριό μαζί με την κόρη της Ανούκ. Μόνη της βαλίτσα το παρελθόν της που εξάπτει τη φαντασία των κατοίκων του χωριού, καθώς βρίσκεται να αναστατώνει την καθημερινότητά τους. Η Βιάν θα ανοίξει μια σοκολατερί, η οποία θα αποτελέσει την πέτρα του σκανδάλου για τον σκληρόκαρδο δήμαρχο του χωριού, ενώ παράλληλα θα αναπτύξει φιλικές σχέσεις με μια ομάδα τσιγγάνων που περνούν απ’ το χωριό μέσω του ποταμιού που το διατρέχει. Η σοκολάτα περιχύνει μαζί με την αγάπη την οθόνη, γίνεται η γεύση του απαλλαγμένου από συμφέροντα ενδιαφέροντος, γλυκαίνει τις ψυχές των πρωταγωνιστών και των θεατών. Μια ωδή στο κατ’ εξοχήν γλύκισμα αλλά και στις ανθρώπινες σχέσεις, με όμορφα τοπία στο φόντο αλλά και υπέροχες ερμηνείες, με κορυφαία αυτή της αγαπημένης Judi Dench στο ρόλο της σκληροτράχηλης Armande.

6. Chef (2014)

Σκηνοθεσία: Jon Favreau

Πρωταγωνιστούν:  Jon Favreau, Emjay Anthony, Robert Downey Jr., Scarlett Johansson

Μια ανέλπιστα ευχάριστη κωμωδία με άξονα την μαγειρική, όπου αναδεικνύεται η τροπή που έχει πάρει πλέον η σύνδεσή της με τον κόσμο των social media. Ο Καρλ βρίσκεται άνεργος όταν η συμπεριφορά του μέσα στις κουζίνες γίνει θέμα προς συζήτηση της on-line κοινότητας επιφέροντας του αρνητική δημοσιότητα. Με τη βοήθεια του γιού του Πέρσι θα καταφέρει να ανακαλύψει απ’ την αρχή τον κόσμο της κουζίνας, να αποκαταστήσει τους δεσμούς του με το φαγητό και να ξεκινήσει ένα street food εγχείρημα στην πορεία του οποίου θα επαναξιολογήσει τη ζωή του. Μια έξυπνη ταινία, που θέτει πολύ ευφάνταστα το ζήτημα της κριτικής του τομέα της εστίασης μέσω ίντερνετ αλλά και παράλληλα συζητά και τους οικογενειακούς δεσμούς στις διαζευγμένες οικογένειες και τους φρενήρεις εργασιακούς ρυθμούς της εποχής μας.

7. Mostly Martha/ Bella Martha (2001)

Σκηνοθεσία: Sandra Nettelbeck

Πρωταγωνιστούν: Martina Gedeck, Sergio Castellitto, Maxime Foerste

Η σεφ Μάρθα είναι μια μοναχική γυναίκα, αφοσιωμένη στο επάγγελμα της τόσο πολύ που καλύπτει κάθε πτυχή της ζωής της. Μετά τον ξαφνικό θάνατο της αδερφής της καλείται να συμβιώσει με τη μικρή της ανιψιά, κάτι που αναστατώνει ριζικά τον τρόπο ζωής της. Την ίδια περίοδο στην κουζίνα όπου εργάζεται έρχεται ο νέος της σου-σεφ, ο Ιταλός Μάριο). Μαζί με αυτές τις δύο νέες προσθήκες στη ζωής της, θα έρθει σε επαφή με μυστικά της κουζίνας αλλά κυρίως της ζωής, που μέχρι πρότινος αγνοούσε. Θα δει τη διαφορά του να μαγειρεύεις καλά απ’ το να μαγειρεύεις για κάποιον με αγάπη. Μια γλυκιά κοινωνική ταινία με κωμικά στοιχεία, η οποία αποτέλεσε το πρότυπο για την πιο γνωστή στο ευρύ κοινό μεταφορά της στο χόλυγουντ «No reservations» του 2007.

 

[wp_ad_camp_1]

 

8. Όπως το νερό για τη σοκολάτα/ Como agua para chocolate (1992)

Σκηνοθεσία: Alfonso Arau

Πρωταγωνιστούν: Marco Leonardi, Lumi Cavazos, Regina Torné

Η Τίτα, είναι η μικρότερη από τις δυο αδερφές και η διαλεγμένη απ’ την αυταρχική μητέρα τους για να μείνει στο πλευρό της γηροκομώντας την, παραμένοντας φυσικά ανύπαντρη. Προσπαθώντας να αποδεχτεί αυτή την καταδίκη, η Τίτα βρίσκει τον τρόπο να διοχετεύει τα συναισθήματα της μέσα στα γεύματα που ετοιμάζει στην κουζίνα στην οποία εργάζεται. Τα πράματα θα πάρουν τραγική τροπή όταν πληροφορηθεί πως ο μεγάλος της έρωτας ο Πέδρο πρόκειται να παντρευτεί την αδερφή της. Ένα μεξικάνικο ρομάντζο, γεμάτο εκρήξεις συναισθημάτων και γεύσεων. Μια ταινία γεύσεων, με άξονα το σώμα και τις αισθήσεις του, η οποία εστιάζει στην απαγόρευση και στην έννοια της παρασπονδίας αλλά και στον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνεται κανείς τα όριά του.