(BIR ZAMANLAR ANADOLU’ DA/ ONCE UPON A TIME IN ANATOLIA)
Σκηνοθεσία: Νουρί Μπιλγκέ Τζεϊλάν
Παίζουν: Μοχάμετ Ουζουνέρ, Γιλμάζ Ερντογάν, Τανέρ Μπισρέλ, Αχμέτ Μουμτάζ Ταϋλάν, Φιράτ Τανίς
Διάρκεια: 150’
Αξιολόγηση: ****
Μοναξιά και θλίψη στο ανεμοδαρμένο τοπίο της Ανατολίας. Σ’ ένα βουλκανιζατέρ τρεις άντρες κάνουν τσιμπούσι της αποδιοπομπαίας μοναξιάς, της πνιγμένης λαθραία στο απαγορευμένο αλκοόλ. Μια διερχόμενη νταλίκα θα κρύψει το μελαγχολικό τοπίο. Cut, ο φυσικός αυτουργός ενός εγκλήματος σέρνεται από την κουστωδία της δικαστικής εξουσίας να υποδείξει, που έχει θάψει το θύμα. Για τον δράστη, έγκλημα ξεκαθαρίσματος ερωτικών λογαριασμών, αποκατάσταση τιμής ή κάτι άλλο. Για τους άλλους, μια ακόμη υπόθεση στο πλαίσιο της δουλειάς τους. Ο δράστης σε εθελουσία έξοδο από την κακογραμμένη μοίρα του, σπάει τις αλυσίδες της μοναξιάς ενός κόσμου ξεχασμένου, παρατημένου, εγκαταλειμμένου, με ελπίδα παραπαίουσα, όπως η μπίλια στη ρουλέτα. Δεν πρόκειται να τους κάτσει η μπίλια, το παιχνίδι είναι στημένο.
Οι ζωές τους, οι ζωές μας, είναι στημένες από άλλους. Είναι πολλοί οι κολασμένοι σε τούτο τον πλανήτη. Ετερόκλητα στοιχεία μαζεμένα στον τόπο του εγκλήματος. Ο δολοφόνος, ο αστυνόμος, ο εισαγγελεύς, ο ιατροδικαστής. Όλοι τους φορτωμένοι από τα της μοίρας των ανθρώπων. Τρέχουν ξοπίσω από την ψευδαισθητική πορεία του καθήκοντος. Όταν σταματούν για διάλειμμα, όλα συσσωρευμένα στο κεφάλι, αναζητούν τη σωστή διάταξη. Οι Ερινύες των πράξεων και της αδράνειας, μπάστακες στη ζωή τους. Ο Τζεϊλάν περιγράφει αλληγορικά, με αδρές εικόνες, με ελλειπτικό λόγο, με τα βλέμματα, έναν πρωτόγονο, ταλαιπωρημένο κόσμο, που βολοδέρνει υπό τις υπαγορεύσεις του θυμικού. Έναν κόσμο όπου ο ορθός λόγος απουσιάζει και έρχεται απ’ έξω ως επισκέπτης, μόνο και μόνο για να κρατήσει τα προσχήματα της νομιμοποιημένης εξουσίας, να προβάλλει την επίφαση της δικαιοσύνης.
Από τη μια ο εγκαταλειμμένος κόσμος, ο θνήσκων κάθε μέρα, το πτώμα. Από την άλλη η εξουσία με τους διαχειριστές της σε ρόλο ιατροδικαστή και νεκροθάφτη. Η νεκροτομή συνδέει λαό και εξουσία. Το επιβεβαιώνει κι ο τοπικός άρχοντας, που παρακαλεί για νεκροθάλαμο. Τελευταίο πλάνο, η ελπίδα κατά τα ειωθότα εναποτίθεται στα παιδιά. Ή μήπως είναι νέα βορά στο θεριό της εξουσίας;
Γιάννης Ν. Γκακίδης