Εκπαιδευτικά Προγράμματα
Σύνθεση-Κατασκευή-Παραγωγή
Ρωσική Πρωτοπορία και Σύγχρονη Τέχνη
Ένα μουσείο γεμάτο παιδιά. Μια ελπίδα ότι κάτι μπορεί να αλλάξει σ’ αυτό τον τόπο, στο θέμα της εικαστικής διαπαιδαγώγησης. Ακόμη και με τα πενιχρά μέσα που παρέχει κάθε φορά ο εκάστοτε φορέας, οι μουσειοπαιδαγωγοί αναλαμβάνουν έναν από τους πιο σημαντικούς ρόλους στην καθημερινότητα ενός μουσείου, να «θυμίσουν» στα παιδιά, την «ιερή» στιγμή της δημιουργίας, πριν αυτή ξεχαστεί δια παντός. Καθώς τα σχολεία αποτελούν τον βασικότερο άξονα επισκεψιμότητας στα μουσεία μας, είναι σημαντικό να γίνει μια αναφορά στα εκπαιδευτικά προγράμματα που πραγματοποιούνται μέσα στον εκθεσιακό χώρο, ως και τις 24 Μαρτίου.
Όσον αφορά την ίδια τη θεματολογία της έκθεσης, ουσιαστικά, η Σύνθεση- Κατασκευή – Παραγωγή αποτελεί μια ακόμη ματιά στις φάσεις του κινήματος της Ρωσικής Πρωτοπορίας, από τους πρώτους γεωμετρικά αφηρημένους ζωγραφικούς πειραματισμούς του 1910 ως τη βιομηχανική παραγωγή χρηστικών αντικειμένων, τη δεκαετία του 1930. Είναι η εποχή που οι καλλιτέχνες αντιλαμβάνονται την καλλιτεχνική καινοτομία ως «αντικαθεστωτική» πράξη, με ιδεολογικές παραδοχές που σαφώς υποστηρίζουν την ουσιαστική συλλογική συνύπαρξη.
Όμως, η συγκεκριμένη έκθεση είναι διαφορετική από τις αντίστοιχες προηγούμενες, καθώς οι επιμελητές με αφορμή τα έργα της συλλογής Κωστάκη, έφεραν σε διάλογο 12 σύγχρονους καλλιτέχνες, ο καθένας από τους οποίους μετάφρασε το προσωπικό του όραμα για τη ρώσικη τέχνη των αρχών του αιώνα, σε ένα ολιγοήμερο εργαστήριο κατά το οποίο εμπνεύστηκαν τα σύγχρονα έργα. Αν και κάποιες φορές η σύνδεση δεν είναι τόσο αυτονόητη σε περίπτωση που κάποιος θελήσει να αναζητήσει αιτιολόγηση, καλλιτέχνες, σχεδιάστριες μόδας, γλύπτες, γραφίστες και εικαστικοί, «παίζουν» με το νόημα της σύνθεσης, της κατασκευής, της παραγωγής και είναι τουλάχιστον ενδιαφέρων ο τρόπος που διαχειρίζονται τον κοινό τόπο, μέσα από τη δική τους προσωπική εκδοχή.
Τα εκπαιδευτικά προγράμματα του Κ.Μ.Σ.Τ. αφορούν ηλικίες από 5-12. Είναι αυτές οι ηλικιακές ομάδες, που υποδεικνύουν αυθόρμητα τον ουσιαστικό χαρακτήρα της εικαστικής έκφρασης, ο οποίος δεν εξαρτάται, ή τουλάχιστον δεν θα έπρεπε να εξαρτάται όπως για μας τους «μεγάλους», από την προσκόλληση σε επιδερμικές έννοιες, αλλά μετράται μόνο μέσα από την ικανότητα αλληλοδιείσδυσης σημαίνοντος και σημαινόμενου. Με αφορμή το παιχνίδι με τη φόρμα και το χρώμα, τα παιδιά που συμμετέχουν στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα, έχουν στη διάθεσή τους μια μεγάλη ποικιλία υλικών, πειραματίζονται με τυπώματα, αναπαριστούν δικές τους συνθέσεις σε μεγάλες κλίμακες, κατανοούν και αναπαράγουν τρισδιάστατες κατασκευές. Μ’ αυτόν τον τρόπο, η ρώσικη πρωτοπορία γίνεται πεδίο αναπαράστασης ενός αυθόρμητου παιδικού ταξιδιού, που έχει ως αφετηρία και τέλος τη φαντασία. Κι αυτός ακριβώς ο συμμετοχικός ρόλος του παιδιού στη δημιουργία είναι, μετά την αποτίμηση των ίδιων των έργων, η σημαντικότερη προσφορά ενός φορέα πολιτισμού.
Εύα Βολογιαννίδου