Στην ιστορία νεοελληνικής λογοτεχνίας του Λίνου Πολίτη υπάρχει ένα κεφάλαιο που μιλάει για την ποίηση του τέλους του 19ου αιώνα και των αρχών του 20ου στην Ελλάδα – hint: ο Καβάφης ζει στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου – το οποίο τιτλοφορείται «Στην βαριά σκιά του Παλαμά». Ένας τίτλος που λίγο-πολύ προετοιμάζει τον αναγνώστη να δεχτεί πως δεν υπάρχουν και πολλά πράματα που να μην καταπλακώθηκαν από τη βαριά ποιητική αυτή φιγούρα. Αυτές οι προτάσεις που μόλις διαβάσατε ήταν μια πολύ σύντομη και πιθανότατα βαρετή εισαγωγή, που ίσως να μην κατάφερε να επεξηγήσει επαρκώς την αναλογία που προσπάθησα να δημιουργήσω στον τίτλο.
Η λίστα που θα ακολουθήσει είναι περισσότερο μια δειγματοληψία. Εύλογα δημιουργείται η ερώτηση «ποια είναι η σύσταση του δείγματος;» Με ειλικρίνεια θα απαντήσω πως δεν είμαι ακριβώς σίγουρη. Κατά κύριο λόγο αποτελείται από ταινίες νέων σκηνοθετών (ναι, το «νέος» είναι κάτι πολύ σχετικό που δεν θα οριστεί εδώ πολύ αυστηρά). Ταινίες που συζητήθηκαν λιγότερο ή περισσότερο τα τελευταία είκοσι χρόνια (2000 κ.εξ.), βρήκαν ένα κοινό μικρό ή μεγάλο, άλλες είχαν την τύχη πέρα από φεστιβάλ να παίξουνε και στις αίθουσες, και ίσως και να κόμισαν και κάτι εις την τέχνη.
Ο βασικός λόγος ύπαρξης αυτού του κειμένου/ λίστας, δεν είναι τόσο να πει αυτό που υπαινίχθηκα ατυχώς στην από πάνω παράγραφο, δηλαδή «τι άλλο υπάρχει στο ελληνικό σινεμά» πέρα από τον Λάνθιμο. Η χρήση του ονόματος στον τίτλο μάλλον αποτέλεσε ένα τρικ. Απλά κάποιες φορές σκέφτομαι το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης του ‘75, όπου πρωτοπαίχτηκε ο Θίασος του Αγγελόπουλου. Υπήρχαν κι άλλες ταινίες εκεί, ανάμεσα τους μια που για διάφορους λόγους είδα πολύ περισσότερες φορές απ’ όσες όλες τις ταινίες του Αγγελόπουλου μαζί (αναφέρομαι στο Αλδεβαράν του Θωμόπουλου, σκηνοθέτη που αν το όνομά του θυμίζει κάτι είναι εξ’ αιτίας της ταινίας Ο Ασυμβίβαστος με τον Παύλο Σιδηρόπουλο). Φαντάζομαι πως αυτό είναι ίδιον όλων των πολιτισμών: να αποθεώνουν μια καλλιτεχνική φιγούρα, ειδικά αν αυτή γνωρίζει διεθνή αναγνώριση και να ξεχνούν όλους τους άλλους τριγύρω. Δεν μιλώ για αδικία σε καμία περίπτωση, έτσι δουλεύουν αυτά. Αλλά εμένα θα μου άρεσε να βγω έξω ένα βράδυ και να ξέρω ότι αν ρωτήσω κάποιον ποια είναι η αγαπημένη του ταινία από σύγχρονο ελληνικό σινεμά και να υπάρχει μια καλή πιθανότητα μου απαντήσει Το γάλα του 2011.
Αθηνά Ραχήλ Τσαγγάρη – Attenberg (2010)
Νίκος Γραμματικός – Ο βασιλιάς (2002)
Μάκης Παπαδημητράτος – Τσίου (2005)
Σοφία Εξάρχου – Park (2016), Mesecina (2009)
Στέργιος Πάσχος – Afterlov (2016)
Κατερίνα Ευαγγελάκου – Θα το μετανιώσεις (2002), Ώρες κοινής ησυχίας (2006)
Νικόλας Τριανταφυλλίδης – Οι αισθηματίες (2014)
Χριστίνα Ιωακειμίδη – Χάρισμα (2010), Σύνταγμα (2008)
Αλέξανδρος Βούλγαρης – Ροζ (2006), Νήμα (2016)
Γιάννης Κορρές – Όντως φιλιούνται; (2016)
Λουίζος Ασλανίδης – Η απόλυτη στιγμή (2004)
Γιάννης Σακαρίδης – Wild Duck (2013), Πλατεία Αμερικής (2016)
Ελίνα Ψύκου – Η αιώνια επιστροφή του Αντώνη Παρασκευά (2013)
Αργύρης Παπαδημητρόπουλος – Suntan (2016), Wasted Youth (2011)
Γιώργος Σιούγας – Το γάλα (2011)
Ρηνιώ Δραγασάκη – Ο μπαμπάς μου, ο Λένιν και ο Φρέντυ (2011)
Αλέξανδρος Αβρανάς – Miss Violence (2013), Love me not (2017)
Πάνος Κούτρας – Xenia (2014), Strella (2009)