ΔΕΛΙΝΑ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗ: Σε λίγες ημέρες θα παρουσιάσετε στο κοινό της Θεσσαλονίκης τη νέα σας παράσταση Εκκλησιαστής, όπου υπογράφετε όχι μόνο τη σκηνοθεσία αλλά και την απόδοση του κειμένου. Μιλήστε μας για αυτό το νέο σας εγχείρημα.
ΔΟΥΜΑΝΙΔΟΥ ΒΑΡΒΑΡΑ: Ο Εκκλησιαστής είναι κείμενο της Παλαιάς Διαθήκης. Ανήκει τόσο στην Εβραϊκή Βίβλο όσο και στην Αγία Γραφή και γράφτηκε (λέγεται) το διάστημα 450 με 180 π.Χ. από τον ίδιο τον βασιλιά Σολομώντα. Αυτό βέβαια δεν μπορεί να εξακριβωθεί, αλλά αυτός είναι και ο κύριος λόγος που ένα τόσο αιρετικό και αμφιλεγόμενο κείμενο συμπεριλήφθηκε στα Αγιόγραφα της Παλαιάς Διαθήκης. Είναι ξεκάθαρο με μια πρώτη ανάγνωση πως πρόκειται για ένα κείμενο που δέχτηκε αρκετές παρεμβάσεις και που μέχρι να φτάσει στη τελική του μορφή ίσως ολοκληρώθηκε με περισσότερους από έναν συγγραφείς. Ο λόγος του πολλές φορές είναι ακατάληπτος, ασυνεχής, επαναλαμβανόμενος και μερικές φορές χωρίς ξεκάθαρο νόημα. Φαντάζεστε πως ήταν πολύ δύσκολο να κάνω την απόδοση του έργου, αλλά πιστεύω πως ο θεατής θα αντιληφθεί πλήρως το νόημα του και το ανθρώπινο μήνυμα που θέλει να περάσει ο συγγραφέας. Το πιο σπουδαίο είναι ο επαναπροσδιορισμός του ανθρώπου σε όλα εκείνα που έχουν σημασία. Βυθισμένοι όλοι μας σε μια εποχή τεχνολογίας και ταχύτητας ο Εκκλησιαστής σε σταματά και σε ρίχνει πάνω σε έναν τοίχο. Τον τοίχο του θανάτου. Και σου λέει κάτι απλό αλλά αδιανόητα σημαντικό. Πριν πεθάνεις, ζήσε. Είναι βέβαιο πως ο θεατής όπως και στις περισσότερες παραστάσεις της ομάδας μας θα φύγει με έναν έντονο προβληματισμό και τη γνωστή ανάσα της ανακούφισης.
Εκκλησιαστής σημαίνει Εκείνος που καλεί, που συγκαλεί κόσμο κοντά του, στη συγκεκριμένη περίπτωση, όμως, είναι εκείνος που διδάσκει, ο Δάσκαλος ή ο Κήρυκας που προσπαθεί μέσα από τη δική του προσωπική εμπειρία να αφυπνίσει τον αναγνώστη -στην περίπτωσή μας τον θεατή- και να τον κάνει να νιώσει και να καταλάβει ποιο είναι το πραγματικό νόημα της ζωής.
Με την πολύ γνωστή φράση ‘’Ματαιότης ματαιοτήτων τα πάντα ματαιότης’’ μας εισάγει στη σκληρή αλήθεια του. Δεν υπάρχει τίποτα. Όλα είναι ανώφελα και στιγμιαία, απάνθρωπα και θνητά. Τα πάντα υπόκεινται στον σκληρό νόμο της ζωής και του θανάτου. Όλοι θα γεννηθούμε και όλοι θα πεθάνουμε. Αυτό και μόνο είναι ένα πρώτης τάξεως υλικό για να ασχοληθώ ως σκηνοθέτις, αλλά και να εργαστούμε ως ομάδα με το Θέατρο του Άλλοτε. Το συγκεκριμένο κείμενο είναι η πρώτη φορά που ανεβαίνει με τέτοια μορφή (τις λιγοστές φορές που ανέβηκε παρουσιάστηκε ως μονόλογος) με 12 ηθοποιούς επί σκηνής και με μια διαφορετική οπτική και προσέγγιση που δεν συνηθίζουμε ως ομάδα. Είναι για μας ένα δύσκολο εγχείρημα (ίσως το δυσκολότερο) γιατί δεν έχουμε να κάνουμε με ένα αμιγώς θεατρικό έργο, το οποίο ωστόσο όμως μας επιτρέπει να κινηθούμε σε ένα απέραντο πεδίο έκφρασης και πνευματικής ελευθερίας. Σε αυτό το κομμάτι βοήθησε πολύ η ευρηματική κίνηση των ηθοποιών που επιμελήθηκε ο Δημήτρης Βασιλειάδης, η πρωτότυπη μουσική της Νατάσας Κοψαχείλη, τα πολυμορφικά κοστούμια που σχεδίασε ο Γιώργος Κυριακίδης και βέβαια όλη η ομάδα που για πρώτη φορά κινήθηκε σε διαφορετικά ερμηνευτικά μονοπάτια που θα αφήσουν τους θεατές κυριολεκτικά άφωνους.
ΔΕΛΙΝΑ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗ: Πώς προέκυψε η αρχική ιδέα αυτής της παράστασης; Γιατί θεωρείτε πως σήμερα είναι η σωστή χρονική στιγμή να παρουσιαστεί θεατρικά ένα τέτοιο κείμενο;
ΔΟΥΜΑΝΙΔΟΥ ΒΑΡΒΑΡΑ: Η απαισιόδοξη, σχεδόν πένθιμη οπτική του Εκκλησιαστή είναι για μένα ένα γοητευτικό θέμα. Σε ολόκληρο το κείμενο ο Εκκλησιαστής μιλά για τη ματαιότητα των πάντων. Για τις δυσκολίες της ζωής, τα υλικά αγαθά, την αγάπη και το μίσος, τη σοφία και την ανοησία, την καλοσύνη και την αρετή απέναντι στην κακία και το φθόνο. Για τη θνητότητα των ανθρώπων και τη μικρή διάρκεια μάς πάνω σε αυτή τη γη. Αν όλα αυτά δεν απασχολούν τον σημερινό άνθρωπο, τότε τι; Η αλήθεια είναι πως πάντα είναι η σωστή χρονική στιγμή για να ακουστεί η αλήθεια για μια ανθρωπότητα που πήρε τον λάθος δρόμο από τη δημιουργίας της. Και ναι. Πιστεύω ακράδαντα στη δύναμη των λέξεων και του θεάτρου. Πρέπει να κοινωνήσουμε τον Λόγο του Εκκλησιαστή. Όχι γιατί ανήκει σε ιερά κείμενα, αλλά γιατί ο Λόγος του είναι αληθινός, σκληρός και τρομαχτικός. Βέβαια σε αυτό το σημείο πρέπει να ομολογήσω πως σε αρκετά κομμάτια του κειμένου βρεθήκαμε με εντελώς διαφορετικές πεποιθήσεις από αυτές που κηρύττει ο συγγραφέας του έργου. Και αυτά ακριβώς τα σημεία ήταν που με οδήγησαν στο να ανεβάσω αυτό το κείμενο. Παρωχημένες αντιλήψεις όπως ‘’Μη διαβάζεις, τα βιβλία είναι άχρηστα’’ ή ‘’Καμία γυναίκα δεν είναι άξια’’ ήταν ακριβώς τα σημεία που ως σκηνοθέτις επέλεξα όχι να αφαιρέσω από την παράσταση, αλλά να τονίσω και να σχολιάσω με τον δικό μας γνωστό τρόπο. Ωστόσο αντιλαμβάνεστε πως είναι συναρπαστικό και συγχρόνως επικίνδυνο, άνθρωποι με διαφορετικές θρησκευτικές πεποιθήσεις και πιστεύω, να δουλεύουν πάνω σε ένα τόσο αιρετικό κείμενο. Παρόλα αυτά εργαζόμαστε πάντα με σεβασμό και βαθιά εκτίμηση σε κάθε παράσταση και για κάθε μας παράσταση..
ΔΕΛΙΝΑ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗ: Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια;
ΔΟΥΜΑΝΙΔΟΥ ΒΑΡΒΑΡΑ: Είναι αλήθεια πως αυτή τη στιγμή είμαστε πολύ απορροφημένοι από τις πρόβες και τις υπόλοιπες αμέτρητες εργασίες για την ολοκλήρωση της παράστασης που δεν έχουμε κάποιο άμεσο μελλοντικό πλάνο με το Θέατρο του Άλλοτε. Θα ξεκουραστούμε και θα επανέλθουμε… Παρόλα αυτά από 8 Φεβρουαρίου συμμετέχουμε εθελοντικά με μέλη της ομάδας στη θεατρική παράσταση Hotel Babel που έγραψε ο Γιώργος Οικονομίδης, σκηνοθετεί ο Δημήτρης Βασιλειάδης και ανεβαίνει στο θέατρο Αθήναιον για φιλανθρωπικούς σκοπούς.
ΔΕΛΙΝΑ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗ: Και ας κλείσουμε με μια ευχή για το 2019
ΔΟΥΜΑΝΙΔΟΥ ΒΑΡΒΑΡΑ: Εύχομαι φέτος να είναι η χρονιά, όπου ο καθένας θα επινοήσει από την Αρχή τον Εαυτό του. Να φτιάξουμε άλλους καινούργιους εαυτούς που θα μας οδηγήσουν σε ομορφότερα μέρη, σε ένα πιο ασφαλές μέλλον και μια πιο συναρπαστική ζωή.
ΔΕΛΙΝΑ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗ: Σας ευχαριστώ και καλή επιτυχία.
Δελίνα Βασιλειάδη