ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΗΝ ΗΘΟΠΟΙΟ ΕΦΗ ΣΤΑΜΟΥΛΗ
ΔΕΛΙΝΑ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗ: Πρωταγωνιστείτε στην παράσταση ΦΟΝΙΣΣΑ του Παπαδιαμάντη στη Θεσσαλονίκη. Μιλήστε μας για το έργο. Για ποιον λόγο κάποιος να έρθει να παρακολουθήσει την παράστασή σας; Ποιο είναι το μήνυμα που θα θέλατε να πάρει μαζί του το κοινό φεύγοντας από το θέατρο;
ΕΦΗ ΣΤΑΜΟΥΛΗ: Πρόκειται για ένα από τα σημαντικότερα κείμενα της νεοελληνικής λογοτεχνίας και σίγουρα το κορυφαίο του Παπαδιαμάντη. Η ιστορία της «γραίας Χαδούλας της κοινώς λεγομένης Φραγκογιαννούς», που σκοτώνει μικρά φτωχά κορίτσια ανιδιοτελώς, για να σώσει και αυτά και τους γονείς τους από τα βάσανα, είναι μια ανελέητη κριτική για τη μειονεκτική θέση της γυναίκας στην τότε κοινωνία (μόνο στην τότε;) και ταυτόχρονα η διεισδυτική ψυχογραφία ενός ανθρώπου που «ψηλώνει ο νους του». Όλα αυτά μέσα στη μαγευτική φύση της ανοιξιάτικης Σκιάθου. Και, βέβαια, με τη γοητεία της γλώσσας του Παπαδιαμάντη και της μαεστρικής του αφήγησης. Νομίζω είναι προφανείς οι λόγοι που αποφασίσαμε να δουλέψουμε πάνω σ’ αυτό το αγέραστο κείμενο και, βέβαια, οι λόγοι που θα είχε ένας θεατής να έρθει στην παράσταση.
Δ.Β.: Πώς προσεγγίσατε την ηρωίδα που ερμηνεύετε;
Ε.Σ.: Δεν πρόκειται για μια «διασκευή», για ένα θεατρικό έργο «βασισμένο» στο κείμενο του Παπαδιαμάντη, αλλά για μια προσπάθεια να υπηρετήσουμε με τα μέσα του θεάτρου αυτούσιο το κείμενο (σε αποσπασματική, βέβαια, μορφή). Πρόκειται για μια πρόταση αφηγηματικού θεάτρου, όπου πέντε γυναίκες διηγούνται αυτή την ιστορία με μία εξ αυτών να αναλαμβάνει το μέρος της Φραγκογιαννούς. Η διαρκής εναλλαγή αφήγησης και δράσης βάζει τους δικούς της όρους στο θέατρο, κι εγώ σ’ αυτό το στοίχημα προσπάθησα να ανταποκριθώ, αποφεύγοντας τη γραφικότητα και την αισθηματολογία που παραμονεύουν.
Δ.Β.: Τι θα συμβουλεύατε έναν νέο ηθοποιό, αλλά και κάποιον που θα σκεφτόταν σήμερα να ασχοληθεί με την υποκριτική;
Ε.Σ.: Οι επαγγελματικές προοπτικές ενός νέου ηθοποιού, που δεν ήταν ποτέ μεγάλες, σήμερα είναι εφιαλτικά περιορισμένες. Επομένως, θα τον συμβούλευα να το σκεφτεί τρεις φορές προτού το αποφασίσει. Παρ’ όλα αυτά εάν επιμείνει στην απόφασή του, θα πρέπει να παλέψει με πείσμα και με όραμα, χωρίς να ξεχνάει ποτέ ότι αυτή η δουλειά είναι κατ’ εξοχήν συλλογική.
Δ.Β.: Έχετε ερμηνεύσει αμέτρητους ρόλους, έχετε παίξει σε πάρα πολλά έργα. Υπάρχει κάποια ηρωίδα (ή κάποιος ήρωας) της δραματουργίας που θα θέλατε να την/τον ερμηνεύσετε;
Ε.Σ.: Ίσως επειδή έχω παίξει σε τόσα πολλά έργα, αυτό που ονειρεύομαι δεν είναι ρόλοι αλλά συνεργασίες, με συγκεκριμένους ανθρώπους – η συλλογικότητα που λέγαμε. Η ποιότητα της συνεργασίας κατά τη διάρκεια των δοκιμών μετράει καθοριστικά για το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα, και, βέβαια, για την προσωπική μας ευφορία.
Δ.Β.: Αγαπημένος θεατρικός συγγραφέας. Μπορείτε να επιλέξετε μόνο έναν;
Ε.Σ.: Μπορώ. Ο Άντον ΠάβλοβιτςΤσέχωφ.
Δ.Β.: Τι διαβάζετε αυτήν την περίοδο;
Ε.Σ.: Δεν θα πρωτοτυπήσω καθόλου: Παπαδιαμάντη!
Δ.Β.: Μια φράση που σας εκφράζει.
Ε.Σ.: Μια φράση από ένα ποίημα του Ρίτσου, το παραθέτω από μνήμης: «Κάτω από τα μικρά πράγματα κρύβομαι για να με βρείτε. Αν δε με βρείτε, θα βρείτε τα πράγματα».
Δ.Β.: Τι είναι η τέχνη για εσάς;
Ε.Σ.: Κάτι που μας είναι άκρως απαραίτητο κι ας μοιάζει πολυτέλεια.
Δ.Β.: Με δεδομένη την τεράστια πορεία σας στον χώρο της τέχνης, αν μπορούσατε να ξαναρχίσετε από την αρχή θα το επιλέγατε; Γιατί; Κι αν ναι, τι θα αλλάζατε και τι θα κρατούσατε;
Ε.Σ.: Πιστεύω ότι δεν θα άλλαζα τίποτα, όχι γιατί τα έκανα όλα σωστά, αλλά γιατί αυτό που είμαι τα περιέχει όλα, ακόμα και τα λάθη. Αλλά ίσως να το λέω κάπως αψήφιστα επειδή ξέρω ότι δεν υπάρχει (ευτυχώς ή δυστυχώς) περίπτωση να ξαναζήσω τη ζωή μου.
Δ.Β.: Σας ευχαριστώ πολύ. Καλή επιτυχία σας εύχομαι.
Δελίνα Βασιλειάδη