ΔΕΛΙΝΑ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗ: Αυτή την περίοδο σκηνοθετείτε το έργο «Το παλτό», ένα έργο βασισμένο στη ομώνυμη νουβέλα του Νικολάι Γκόγκολ σε διασκευή Δέσποινας Καλαϊτζίδου στο Θέατρο Σοφούλη. Από τη Δευτέρα 27 Σεπτεμβρίου έως και την Τρίτη 12 Οκτωβρίου. Μιλήστε μας για αυτή την παράσταση.
ΑΝΤΩΝΗΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ: Διαβάζοντας το κείμενο με συνεπήρε η καυστική ματιά του Γκόγκολ. Διαπίστωσα πως τα μηνύματα που μπορεί να αντλήσει κάποιος είναι αμέτρητα. Πρόκειται για ένα έργο αντισυμβατικό. Το «παλτό» φωτίζει έναν αέναο κρατικό, και όχι μόνο, μηχανισμό που υποτάσσει και αποβλακώνει τους εργαζόμενους. Βιώνουμε όλοι στην καθημερινότητά μας την αλματώδη τεχνολογική ανάπτυξη. Παρατηρούμε την ανθρωπότητα να εξελίσσεται σε όλους τους τομείς, ιδιαίτερα των επιστημών αλλά, δυστυχώς, στον βωμό της απληστίας και του τεράστιου κέρδους εξακολουθεί και παραμένει, σε αρκετές εργασιακές δομές, η ίδια λογική και πρακτική της ισοπέδωσης της προσωπικότητας των εργαζομένων. Πολλές επιχειρήσεις ζητάνε κι απαιτούν τα μέγιστα από τους εργαζόμενους ανταποδίνοντας όμως τα ελάχιστα. Είμαστε θεατές και πιόνια ενός κερδοσκοπικού μηχανισμού που ξεζουμίζει χωρίς έλεος την ανθρώπινη ικμάδα στον βωμό της χρηματικής ιδιοτέλειας. Λαμβάνοντας όλα αυτά τα μηνύματα προσπάθησα να «συνομιλήσω» με τον Γκόγκολ. «Εισχώρησα» στη σκοτεινή και παγωμένη ατμόσφαιρα της Αγίας Πετρούπολης και προσπάθησα να υπηρετήσω τις ιδέες του κλασικού συγγραφέα παντρεύοντας τον ρεαλισμό με τον σουρεαλισμό. Χρησιμοποίησα πολλούς συμβολισμούς ενώ ταυτόχρονα πειραματίστηκα με τις αλυσίδες στο σκηνικό. Θέλησα με αυτή την επιλογή να προβάλω τα «δεσμά» που κουβαλάνε οι άνθρωποι στη δύσκολη καθημερινότητά τους. Πολλοί άνθρωποι δε, είναι ανήμποροι και αδυνατούν να απαλλαγούν από αυτά τα δεσμά τα οποία κουβαλούν σε όλη τους τη ζωή. Ξέρεται είναι τραγικό να φτάνει κάποιος στη δύση της ζωής του και να ανακαλύπτει πως τα πρέπει και οι επιταγές της κοινωνίας έχουν καταπιεί τη ζωή του.
ΔΕΛΙΝΑ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗ: Γιατί «Το παλτό» ήταν αυτή η πρώτη σας σκηνοθετική επιλογή αμέσως μετά το άνοιγμα των θεατρικών σκηνών;
ΑΝΤΩΝΗΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ: Το έργο παίζεται για 3η σεζόν. Τις δύο πρώτες διακόπηκε η επιτυχημένη πορεία του από τα lockdown. Να αναφέρω πως όλες οι παραστάσεις ήταν sold out και η προπώληση εισιτηρίων ήταν θεαματική για τις παραστάσεις που ακυρώθηκαν. Υπήρξε έκδηλη αγάπη, ενθουσιασμός και τεράστια ανταπόκριση από το κοινό. Θεωρώ πως τουλάχιστον σε αυτούς που είχαν κλείσει εισιτήριο και τελικά δεν πρόλαβαν να δουν το έργο, οφείλουμε να τους δώσουμε την ευκαιρία να παρευρεθούν σε αυτή τη σεζόν. Να επισημάνω πως πολλοί άνθρωποι ήρθαν και είδαν ξανά την παράσταση στη 2η σεζόν και αρκετοί επιθυμούν να το δουν και 3η φορά. Αυτό μάλλον, μας δείχνει πως αυτή η παράσταση κάπου, κάπως, μάγεψε ή γοήτευσε. Υπάρχει μια πολύ αξιόλογη ομάδα καλλιτεχνών η οποία συνθέτει το επιτυχημένο παζλ αυτής της παράστασης. Η καταξιωμένη συγγραφέας Δέσποινα Καλαϊτζίδου έκανε μια εκπληκτική διασκευή του έργου. Ένα έργο που πλαισιώνεται από δύο κορυφαίους και συνάμα βραβευμένους για τις ερμηνείες τους σε αυτό το έργο Έλληνες ηθοποιούς, τον Κρίτωνα Ζαχαριάδη και τον Βασίλη Κανελλόπουλο. Η μαγική μουσική του κορυφαίου μουσικού Γιώργου Καζαντζή, όλοι οι συντελεστές της παράστασης και φυσικά η παραγωγή του έργου την οποία υπογράφει ο Κρίτωνας Ζαχαριάδης και η Καλλιτεχνική Εταιρεία Θεάτρου, δημιούργησαν αυτό το εκρηκτικό κα πετυχημένο μίγμα. Υπήρξαν εξαιρετικές κριτικές και καταγραμμένος ενθουσιασμός στα social media. Όπως αντιλαμβάνεστε ο κύκλος αυτής της παράστασης δεν έχει κλείσει ακόμα.
ΔΕΛΙΝΑ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗ: Πιστεύετε ότι η τέχνη και το θέατρο πιο συγκεκριμένα οφείλουν να περνούν ή να επιχειρούν τουλάχιστον να περάσουν κάποιο μήνυμα στο κοινό; Αν ναι, ποιο είναι το μήνυμα από την παράσταση «Το παλτό» που θα θέλατε ιδανικά να περάσετε στον κόσμο;
ΑΝΤΩΝΗΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ: Η Τέχνη οφείλει να φωτίζει, να προβληματίζει, να αφυπνίζει, να περνά μηνύματα, ιδιαίτερα σε σκοτεινούς καιρούς. Η Τέχνη πρέπει να είναι ελεύθερη. Η Τέχνη οφείλει να είναι ανένταχτη. Η Τέχνη είναι φως, είναι ελπίδα, είναι το έξυπνο όπλο των δημιουργών απέναντι στην όποια καταπίεση και στέρηση ελευθεριών. Μελετώντας τα κείμενα της εποχής, επηρεάστηκα πολύ από τα κείμενα του Ζαν Ζακ Ρουσσώ, ο οποίος έγραψε πως ο άνθρωπος γεννήθηκε ελεύθερος, παντού όμως γύρω του βρίσκονται αλυσίδες. Το «Παλτό» εκείνης της εποχής σκιαγραφεί την προσωπική καθημερινότητα του ήρωα που δεν διαφέρει και πολύ από την καθημερινότητα πολλών ανθρώπων σήμερα. Σπίτι, δουλειά, σπίτι σε διαρκή επανάληψη. Ο Γκόγκολ στο «Παλτό» δημιουργεί μια εικόνα ενός φαντάσματος, αυτή του Ακάκιου στο τέλος του έργου. Πρόκειται για ένα πολύ έξυπνο εύρημα του Γκόγκολ που περνάει ένα μήνυμα το οποίο ο καθένας το ερμηνεύει με τον δικό του τρόπο. Προσωπικά, προσπαθώ κι εγώ μέσα από την Τέχνη να επικοινωνώ με τους ανθρώπους. Στο κείμενο και τα ευρήματα που χρησιμοποιεί ο Γκόγκολ έδωσα με τη σειρά μου τη δική μου ερμηνεία. «Βρισκόμαστε όλοι εδώ, καταπιεσμένοι και μη. Παραμένουμε εδώ. Δεν χανόμαστε και πιστεύουμε πως θα υπάρξει δικαιοσύνη και τιμωρία για όλους τους δυνάστες. Και ο κόσμος μας θα γίνει καλύτερος, ειδάλλως θα χαθεί. Το οφείλουμε στις επόμενες γενιές. Να βελτιώσουμε τον κόσμο που θα παραδώσουμε. Γιατί όλοι οι άνθρωποι είμαστε ίσοι».
ΔΕΛΙΝΑ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗ: Πώς βλέπετε το άμεσο μέλλον του θεάτρου με τα σημερινά δεδομένα της πανδημίας;
ΑΝΤΩΝΗΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ: Το Θέατρο θα επιβιώσει. Το θέατρο είναι οξυγόνο, είναι τροφή, είναι ψυχοθεραπεία. Δεν μπορεί η ανθρωπότητα χωρίς το Θέατρο. Απλά δεν μπορεί. Όσο κι αν δυσκολεύουν οι συνθήκες, πάντα θα βρίσκεται ο τρόπος δημιουργίας κι έκφρασης. Ξέρετε, όλοι οι συμμετέχοντες σε μια θεατρική παράσταση, είτε κοινό είτε συντελεστές, συμμετέχουμε σε μια συνθήκη που θα τολμούσα να πω πως μοιάζει με μια «συνεδρία» δραματοθεραπείας. Και είναι τόσο αναγκαία αυτή η «συνεδρία» για όλους μας.
ΔΕΛΙΝΑ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗ: Ποια η γνώμη σας για τις καταγγελίες που αφορούν πράξεις και συμπεριφορές καλλιτεχνών οι οποίες παίρνουν το δρόμο της δικαιοσύνης;
ΑΝΤΩΝΗΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ: Επιτέλους. Πρέπει να σπάσει η σιωπή. Να τιμωρηθούν όλοι όσοι έχουν ταλαιπωρήσει και βασανίσει ανθρώπους. Κάποιοι πίστευαν πως λόγω της δημοσιότητάς τους έγιναν «Θεοί» και θεωρούσαν πως είχαν το δικαίωμα να φέρονται χυδαία και να ικανοποιούν τις άρρωστες σκέψεις τους. Αυτό το θεωρώ τεράστιο έγκλημα. Δεν υπάρχει χειρότερο πράγμα από το να εκμεταλλεύεται την εξουσία και τη δύναμη που διαθέτει κάποιος και να φέρεται όπως φέρεται. Ντροπή. Αυτοί οι άνθρωποι πρέπει να αποβληθούν από την Τέχνη, από την κοινωνία. Να καθαρίσει ο χώρος και να αποδοθεί δικαιοσύνη. Η Τέχνη δεν είναι ο χώρος που εναποθέτει ο καθένας τα απωθημένα του. Η Τέχνη είναι δημιουργία, είναι φως και φωτίζει αλήθειες. Και φυσικά, αυτό πρέπει να συμβεί σε όλους τους χώρους, σε όλη την κοινωνία.
ΔΕΛΙΝΑ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗ: Μελλοντικά σχέδια.
ΑΝΤΩΝΗΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ: Αυτή τη στιγμή μελετώ κι επεξεργάζομαι δύο κείμενα. Το ένα είναι ένα νέο κείμενο μιας πολύ ταλαντούχας Ελληνίδας συγγραφέως και το δεύτερο αποτελεί μια διασκευή του «Ποιος φοβάται τη Βιρτζίνια Γουλφ» του Έντουαρντ Άλμπι. Σύντομα, κι εφόσον όλα κυλήσουν ομαλά, θα ανακοινωθούν ημερομηνίες για τις προσεχείς παραστάσεις.
ΔΕΛΙΝΑ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗ: Σας ευχαριστώ θερμά κι εύχομαι πολύ καλή επιτυχία.
ΔΕΛΙΝΑ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗ