(TAKE SHELTER)
Σκηνοθεσία: Τζεφ Νίκολς
Παίζουν: Μάικλ Σάνον, Τζέσικα Τσαστέιν, Σι Γουίγκαμ
Διάρκεια: 120′
Αξιολόγηση: *****
Ζούμε μέρα με τη μέρα έναν κόσμο σε κρίση. Ακούμε διαρκώς για τον κίνδυνο που διατρέχει η σύγχρονη καπιταλιστική κοινωνία να πέσει στο απόλυτο οικονομικό κραχ, να χάσει εκείνα για τα οποία δούλευαν οι μεγάλοι της φαμίλιας χρόνια ολόκληρα. Τρέμουμε τους σεισμούς, αλλά και τις βιοκλιματικές αλλαγές, που γίνονται πια έντονα αισθητές, δεν ξέρουμε ωστόσο αν πρέπει να τις αποδώσουμε στα δικά μας (τα ανθρώπινα) έργα και ημέρες ή σε ανώτερες δυνάμεις. Αισθανόμαστε την απειλή πάνω από τα κεφάλια μας και -αναλόγως και με τις ιδέες με τις οποίες μεγαλώσαμε- τρέμουμε για την υγεία μας, που φαντάζει πολύ ευάλωτη κόντρα στα επιτεύγματα της επιστήμης, για τη δουλειά μας, που μπορεί να την επιβουλεύεται ένας ξένος ή ο καλύτερός μας φίλος, για όσα είναι να γίνουν για μας χωρίς εμάς…
Εμείς είμαστε τελικά ο ήρωας του «Καταφύγιου», αυτός ο βολεμένος στην εργασιακή, οικογενειακή, φιλική ησυχία του άνθρωπος, που ξάφνου -αναίτια;- βλέπει να κλυδωνίζεται το σύμπαν του. Υπάρχει τελικά μέρα της κρίσης; Και είναι σαν κι αυτήν που προβλέπουν οι γραφές και οι θρησκείες ανεξαιρέτως; Υπάρχει λόγος πανικού για επικείμενες καταστροφές, είναι ήδη ορατές και δεν θέλουμε να το πιστέψουμε ή μήπως τις ονειρευόμαστε, τις βιώνουμε σαν σε εφιάλτη;
Παίζοντας με τα δεδομένα της αρρωστημένης εποχής μας, ο Τζεφ Νίκολς σκηνοθετεί ένα αριστούργημα του νέου αμερικανικού σινεμά, που καταγράφει όλα τα παραπάνω. Ο ουρανός θα βρέξει θάνατο, αργά ή γρήγορα, αν δεν προφυλαχθούμε, ο νέος κατακλυσμός θα συμπαρασύρει όλα τα φτιαχτά πάνω στην πλάση, το τελευταίο κύμα θα πνίξει τους αμελείς (που είναι οι συντριπτικά περισσότεροι)… Με θρησκευτική παραβολή μοιάζει αρκετά το «Καταφύγιο», που μέσα από μια χιτσκοκική παράθεση πλάνων (απολαυστικές οι αναφορές στα «Πουλιά» και στο «Στη σκιά των τεσσάρων γιγάντων»), παρέχει άφθονη τροφή για σκέψη και συζήτηση. Ποιες οι εμμονές που μας καταδιώκουν και πόσες εξ αυτών τις κληρονομήσαμε, πού σταματά ο ρεαλισμός και πού ξεκινά κάτι πέρα από τη λογική μας, πότε είναι ώρα να ξεπεράσουμε τς φοβίες μας και να βγούμε από το καβούκι μας, από το κρησφύγετό μας; Το φινάλε του πολύ σπουδαίου δημιουργήματος είναι ανατρεπτικό, διφορούμενο, τρομακτικό… Η καταιγίδα έχει χτυπήσει την πόρτα μας και (για να θυμηθούμε τον Ζαν Λικ Γκοντάρ) «Ο σώζων εαυτόν σωθήτω»!
Δημοσθένης Ξιφιλίνος