(The Girl with the Dragon Tattoo)
Σκηνοθεσία: Ντέιβιντ Φίντσερ
Παίζουν: Ντάνιελ Κρεγκ, Ρούνι Μάρα, Κρίστοφερ Πλάμερ, Στέλαν Σκάρσγκααρντ, Στίβεν Μπέρκοφ, Ρόμπιν Ράιτ, Τζοέλι Ρίτσαρντσον, Γκόραν Βίσνιτς, Τζούλιαν Σαντς
Διάρκεια: 158′
Αξιολόγηση: ***
«Millennium» λέγεται η μυθιστορηματική τριλογία του πρόωρα χαμένου Σουηδού δημοσιογράφου και συγγραφέα Στιγκ Λάρσον (1954 – 2004). Η έκδοση και η μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε μετά τον θάνατό του. Πετυχημένη κινηματογραφική μεταφορά του πρώτου μέρους από τον Δανό Νιλς Άρντεν Όπλεφ «Το κορίτσι με το τατουάζ» στην πρωτότυπη σουηδική εκδοχή. Τώρα, ριμέϊκ από τον Αμερικανό Ντέιβιντ Φίντσερ. Αναρωτιέστε γιατί; Επειδή και ο Νταλάρας «κτυπά δίσκο» κάθε επιτυχημένο ελληνικό τραγούδι που πρωτοακούγεται από άλλη φωνή. Από αγάπη για το ωραίο και φυσικά το χρήμα. Τα ριμέικ πάντως δείχνουν και την πενία καινούργιων αυθεντικών ιστοριών. Ενίοτε βοηθούν και τις νεότερες γενιές να έρθουν σε επαφή με το παλιό καλό γούστο. Εδώ βέβαια κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Η εκδοχή του Όπλεφ ήταν μια πολύ καλή ταινία. Ένα πολυεπίπεδο αστυνομικό θρίλερ, με πολλούς και ενδιαφέροντες χαρακτήρες και θεματολογία που θίγει ρατσισμό, κακοποίηση γυναικών, διαφθορά (οικονομική και πολιτική), την άνθηση της εξτρεμιστικής δεξιάς με ναζιστικές επιρροές, ερευνητική δημοσιογραφία, ψυχοπαθολογία του ατόμου και της κοινωνίας, ενδοοικογενειακή βία, αναζήτηση του δικαίου, εκδίκηση, αυτοδικία, ερωτική διαστροφή του καλοβολεμένου ατόμου και της μπουχτισμένης από καταναλωτισμό και υπερβολή κοινωνίας.
Ο Μίκαελ Μπλόμκβιστ, ένας πετυχημένος και αδιάφθορος δημοσιογράφος, καταδικάζεται για προσβολή και δυσφήμιση ενός οικονομικού μεγιστάνα της Σουηδίας. Ο Χένρικ Βάνγκερ, ένας συνταξιούχος μεγαλοβιομήχανος, του αναθέτει να διαλευκάνει την εξαφάνιση της αγαπημένης του 16άχρονη ανεψιάς Χαριέτ η οποία έλαβε χώρα πριν από σαράντα χρόνια. Υποδεικνύει μάλιστα ως πιθανούς ενόχους μέλη της πολυπληθούς οικογένειάς του. Η Λίζμπεθ Σαλάντερ είναι μια νεαρή επιδέξια χάκερ που βρίσκεται υπό επιτήρηση μετά από νοσηλεία της σε ψυχιατρική κλινική. Οι δρόμοι της Λίζμπεθ και του Μπλόμκβιστ θα διασταυρωθούν και από κοινού θα διαλευκάνουν την ιστορία της εξαφάνισης της Χαριέτ…
Ενδιαφέρουσα πλοκή, απλώνεται σε ένα καμβά κεντημένο με την παρουσία των πολλών χαρακτήρων. Χαρακτήρες που διατρέχουν το στόρι με τη δράση τους αλλά και την ενοχοποιητική αδράνεια. Όλοι είναι πιθανοί ένοχοι και όλοι έχουν αφοπλιστική ευγένεια, προβάλλοντας διακριτικά ή ακόμη και εμφατικά τους λόγους της αθωότητάς τους. Αυτά για το σκέλος της αφηγηματικής δομής. Το ιδεολογικό πλαίσιο μέσα στο οποίο πλάθονται, το υπόβαθρο πάνω στο οποίο οικοδομούνται οι χαρακτήρες και αναπτύσσεται η δράση τους, είναι η αμφισβήτηση μιας ευημερούσας κατά τα φαινόμενα κοινωνίας. Ο συγγραφέας Στιγκ Λάρσον και κατ’ επέκταση ο σεναριογράφος Στίβεν Ζαΐλιαν εμφαίνουν τις σκοτεινές πλευρές αυτής της κοινωνίας, προσπαθώντας να τις αποκρυπτογραφήσουν διαμέσου των συνεπειών των πράξεων των δρώντων χαρακτήρων. Ένα είδος «ψυχογραφήματος» των μελών των σκοτεινών πλευρών της κοινωνίας. Αν θεωρείται εύκολο να δοθεί ερμηνεία για την στάση των κακοποιημένων γυναικών είναι λίγο δύσκολο να ερμηνευτούν οι πράξεις των σαδιστών, σεξουαλικώς διεστραμμένων, δολοφόνων. Αλλά κι αν δοθεί η ερμηνεία της ψυχοπαθολογίας, τι γίνεται με την νοσούσα κοινωνία; Γιατί ο σπόρος της βίας δεν βλασταίνει χωρίς το προαπαιτούμενο ιδεολογικό έδαφος.
Ο ένοχος τελικά της ιστορίας είναι ένας νεοναζιστής. Σας λέει τίποτα αυτό; Δείτε τα ποσοστά των ακροδεξιών κομμάτων στην Ευρώπη. Δείτε τα επεισόδιο με τους 77 νεκρούς στη Νορβηγία. Κι αν τα Γκουλάγκ είναι παρελθόν, υπάρχει το υβρίδιο της Κίνας, οι οδυρόμενοι οπαδοί του Κιμ Τζονγκ Ιλ στη Βόρεια Κορέα. Δεν οπλίζει η σχιζοφρένεια με το αρχαιότερο συναίσθημα στον κόσμο, τον θυμό, έναν άνθρωπο. Απαιτείται ιδεολογικό υπόβαθρο. Αντιισλαμισμός ή φανατικός Χριστιανισμός, Σιωνισμός, ναζισμός, αποδόθηκαν στο δράστη. Ο Λάρσον δεν έγραψε 506 σελίδες για τη χαμένη Χαριέτ, την κακοποιημένη Λίζμπεθ, την εκδίκηση και τον ερευνητή δημοσιογράφο – πρότυπο! Μιλά για τις δομές της κοινωνίας μας. Τα άλλα είναι οι αφυπνιστικές συνέπειες των κυρίαρχων δομών. Οι δικτατορίες δεν νομιμοποιούν κανέναν ηγέτη, είναι παράνομες εκ προοιμίου, αλλά οι δημοκρατίες νομιμοποιούν την κατάχρηση εξουσίας. Εδώ έρχονται τα βέλη του Λάρσον δια των εικόνων του Φίντσερ, σ’ εμάς τους εφησυχασμένους πολίτες. Το άτομο έχει ρόλο μέσα στην πολιτεία – κοινωνία και οφείλει να τον αναλάβει. Τα άλλα περί βιασμένων γυναικών, ενδοοικογενειακών φιλοδοξιών και διαμάχεων είναι οι αφορμές για να ξύσουμε την επιφάνεια αναζητώντας τον πυρήνα του γενεσιουργού του κακού.
Δεν με ενδιαφέρει αν θα διαλέξετε την εκδοχή του Φίντσερ ή του Όπλεφ, αν θα γοητευτείτε από τον Κρεγκ ή τον Νίκβιστ, την Νούμι Ραπάς ή την Ρούνι Μάρα. Όλοι είναι καλοί. Οι διαφορές στις δύο σκηνοθεσίες είναι άνευ σημασίας. Οι λεπτομέρειες είναι φιλολογίες της αγοράς. Οι καταγράφοντες το ασπαίρον παρόν με ενάργεια και τη συνδρομή της αντικειμενικότητας της επιστημονικής σκαπάνης, με πρόσχημα και όχημα την μυθοπλασία, γίνονται και προφητικοί. Στιγκ Λάρσον.
Γιάννης Ν. Γκακίδης