ΕΝΑΣ ΜΕΓΑΛΟΣ ΕΡΩΤΑΣ του Πιέρ Ετέξ

(αναδημοσίευση από το μπλογκ http://kemes.wordpress.com)

(LE GRAND AMOUR/ THE GREAT LOVE)
Σκηνοθεσία: Πιέρ Ετέξ
Παίζουν: Πιέρ Ετέξ, Ανί Φρατελινί, Νικόλ Καλφάν
Διάρκεια: 87’

Αξιολόγηση: *****

Τα εκατομμύρια, η ανία, η διέξοδος, ο «μεγάλος έρωτας», το σπιντάρισμα, η πτώση και η απογοήτευση, το βύθισμα στη μεγάλη παραίσθηση ως καταφύγιο και… λύτρωση. Το μυθοπλαστικό σχήμα βάσης αρχετυπικό, «αλλοτριωμένο», γνωστό με χιλιάδες παραλλαγές (ταινίες) βυθισμένες στην κοινοτοπία. Και φυσικά υπάρχουν και οι λίγες εξαιρέσεις μεταξύ των οποίων και του Ετέξ που διεκδικεί την κορυφή σ’ ένα σινεμά ημιτονίων, ελλείψεων και νύξεων. Μια «δραματική» κωμωδία σε μινιμαλιστικούς τόνους, λογικά «δανείζεται» γκαγκ από τον «βουβό». Είναι τόσο βραδυφλεγή ώστε οι απολήξεις τους να παράγουν δραματική υπεραξία. Και φυσικά συναντάται και η άψογη αξιοποίηση της χρονικότητας.

Υπάρχει μια τεχνική, αυτή των υπερβολικών ή λίγο παραπάνω παραμένοντων χρονικά πλάνων. Έτσι, παράγεται εκκρεμότητα, χαρτογραφείται το αόρατο, το υπόγειο, το έκτοπο. Ο Ετέξ με άψογα υπολογισμένη πλανοθεσία ανακτά συνεχώς κοινωνιολογικές υπεροχές και υπεροπλίες που «επουλώνουν» την αλλοτριωμένη βάση των μυθοπλαστικών στερεότυπων. Έτσι δημιουργεί ένα νέο φιλμικό πεδίο παράπλευρο προς το τυπικό και το ευθύγραμμο. Επιτίθεται στο αναπαραστατικό σύστημα και το αξιοποιεί μόνον ως σκελετό μιας διόδου προς το άλλο. Έτσι, επανακατασκευάζεται ένα σύμπαν ομοίωμα του πρώτου αλλά με κρυφές μεταλλάξεις.

Είναι ένας κόσμος χαώδης, όπου η παραίσθηση πρωταγωνιστεί ως οπιούχο σκεύασμα. Εκεί που ο Άλτμαν («Η έντιμη κυρία και ο χαρτοπαίχτης») και οι αδελφοί Χιούζ («Επισκέπτης από την κόλαση») απλά απεικονίζουν (έστω δημιουργικά), ο Ετέξ μάς εισάγει σ’ αυτό το μετασύμπαν, που είναι το νεοφιλμικό πεδίο. Αυτό το «βύθισμα» σε μια ηρεμιστική ευφορία, αυτό το παραισθητικό όχημα της συνειδητής επιλογής (του μετασύμπαντος) είναι η κορυφαία αρετή του «Ένας μεγάλος έρωτας». Ποτέ άλλοτε το σινεμά δεν αντιμετώπισε την απώλεια με μια τέτοια αφασική ηρεμία και δεν είδε τη συντριβή ως την είσοδο στο νεοφιλμικό πεδίο, δηλαδή την ασαφή και ασταθή αλλά χαλαρωτική «πραγματικότητα» (τρόπος του λέγειν) μεταξύ ζωής και σινεμά. Μέγα επίτευγμα, μέγιστη ταινία.

Αλέξης Ν. Δερμεντζόγλου