(ξαναδουλεμένη αναδημοσίευση από το Κε.Μ.Ε.Σ. και το MiC.gr)
Σεναριογράφος, σκηνοθέτης, ηθοποιός και συγγραφέας, «πικρός ηθικολόγος που διψά για την παλιά κλασική καθαρότητα», όπως τον χαρακτήρισε ο Πιέρ Πάολο Παζολίνι. Γνωστός κυρίως για το πρώτο «πολιτικό» γουέστερν σπαγκέτι («Βίβα Κομαντσέρος / Βίβα Μεξικό», 1966). Αλλά και για μια σειρά αστικών θρίλερ με τον Φράνκο Νέρο, όπου πρώτος τολμά να κριτικάρει τις σχέσεις πολιτικής και υποκόσμου («Μαφία», «Η εξομολόγησις ενός αστυνομικού», «Κλειστή υπόθεσις», «Εκτέλεσις κατ’ εντολή / Ο θάνατος ενός επιθεωρητή»).
Με την κόζα νόστρα έχει να κάνει και το θριαμβικό ντεμπούτο της Ορνέλα Μούτι («Μια 18άρα θύμα βιασμού και προδοσίας», 1970). Η επιτυχία αυτών των ταινιών πέρασε αργότερα και στην τηλεόραση («Στα πλοκάμια της μαφίας», «Man of Respect») με πρωταγωνιστή τον Μικέλε Πλάσιντο. Χαρακτηριστικός ο μοναδικός ρόλος του Νταμιάνι στην πολύκροτη ιστορική ταινία «Το έγκλημα Ματεότι» (1973) όπου και πάλι πρωταγωνιστεί ο Νέρο. Χαρακτηριστική και η συνεργασία του με τον Τζουλιάνο Τζέμα («Οι Κοζάκοι», «Ατίθασος και σκληρός», «Η προειδοποίηση / Με τους δικούς μου όρους»).
Ο διάσημος μαέστρος και συνθέτης Ένιο Μορικόνε του ‘χει γράψει μουσική πέντε φορές. Τρεις προαναφέραμε ήδη («Βίβα Κομαντσέρος», «Μια 18άρα θύμα βιασμού και προδοσίας», «Κλειστή υπόθεσις»). Ακολούθησε ένα εξαιρετικό ελεγειακό σάουντρακ («The Devil is a Woman», 1974) και μια τραγελαφική κωμωδία γουέστερν με τον Τρινιτά-Κανένα Τέρενς Χιλ («Ο Εξυπνάκιας / Ένας έξυπνος δυο συνέταιροι κι ένα κορόιδο», 1975). Πρωτύτερα ο Νταμιάνι είχε τρεις συνεργασίες με τον Λουί Μπακάλοφ («Άδεια ζωή», «Αχόρταγη στον έρωτα»), η τελευταία κοινή με τον Μορικόνε («Βίβα Κομαντσέρος»).
Αν και πολύ διακριτικός είχε κατά καιρούς γευτεί διάφορα βραβεία και διακρίσεις. Χρυσό Κοχύλι στο Σαν Σεμπαστιάν («Το νησί του Αρθούρου», 1960). Εύφημο μνεία της FIPRESCI στο Βερολίνο («The Reunion», 1963) αλλά και Αργυρή Άρκτο («Pizza Connection», 1985). Δυο ξεχωριστά βραβεία Νταβίντ ντι Ντονατέλο της Ιταλικής Ακαδημίας Κινηματογράφου («Μαφία», «The Inquiry»). Χρυσό Μετάλλιο στο Φεστιβάλ της Μόσχας («Η εξομολόγησις ενός αστυνομικού», 1971). Βραβείο καλύτερης ταινίας στο Διεθνές Φεστιβάλ της Ταορμίνα («Η προειδοποίηση», 1980).
Το 1982 είχε επιχειρήσει να αναβιώσει «Τη νύχτα που γεννήθηκε ο τρόμος» (Amityville 2), αναβίωση η οποία θεωρήθηκε βαθιά καλτ βουτιά. Σκηνοθετικά μας αποχαιρέτισε το 2002 («Killers on Holiday») μετά από πέντε μετριότατες τηλεταινίες. Η 7η τρέχοντος Μάρτη έγινε η δική του «Μέρα της κουκουβάγιας». Προδόθηκε από το αναπνευστικό του, μερικούς μήνες πριν κλείσει τα 91.
Κώστας Γ. Καρδερίνης