Βασισμένο στο ομώνυμο μυθιστόρημα ΤΟ ΔΕΙΠΝΟ, την παγκόσμια λογοτεχνική επιτυχία του Χέρμαν Κόχ, η ομώνυμη ταινία του Όρεν Μόβερμαν είναι ένα σκοτεινό ψυχολογικό θρίλερ, βασισμένο στην έντονη αντιπαράθεση δύο ζευγαριών κατά τη διάρκεια ενός δείπνου σε ένα πανάκριβο εστιατόριο.
Όταν ο Σταν Λόχμαν (Ρίτσαρντ Γκιρ) προσκαλεί το μικρότερο αδελφό του Πολ (Στιβ Κούγκαν) και τη σύζυγό του Κλερ (Λόρα Λίνεϊ) να δειπνήσουν μαζί με τη σύζυγό του Κέιτλιν (Ρεμπέκα Χολ) σ’ ένα από τα πιο μοδάτα εστιατόρια της πόλης, κανείς τους δεν μπορεί να φανταστεί το πόσο “άβολη” για όλους θα εξελιχτεί αυτή η νύχτα.
Ο Πολ ζηλεύει τον Σταν από παιδί, πιστεύοντας ότι είχε μεγαλύτερο μερίδιο προσοχής από τους γονείς τους απ’ ότι εκείνος. Την ίδια στιγμή, ενώ εκείνος (ο Πολ) έχει σταματήσει να εργάζεται ως καθηγητής ιστορίας, εξαιτίας μίας νευρικής κατάρρευσης, και ζει με επιδόματα , ο Σταν διεκδικεί θέση Κυβερνήτη, και βρίσκεται στη μέση μίας επιτυχημένης πολιτικής εκστρατείας. Άρα, έχει έναν επιπλέον λόγο για να ενταθεί η αντιπάθεια που νιώθει για τον μεγάλο αδελφό του.
Σε αντιδιαστολή με το πολυτελές περιβάλλον του εστιατορίου και την άψογη εξυπηρέτηση του προσωπικού, η ατμόσφαιρα στο τραπέζι μόνο πολιτισμένη δεν θα μπορούσε να τη χαρακτηρίσει κάποιος. Ο Πολ επιτίθεται συνεχώς στον αδερφό του, ενώ μεγάλη ένταση υπάρχει και μεταξύ του Σταν και της Κέιτλιν. Ο Σταν αναφέρεται επανειλημμένα σε κάποιο σημαντικό θέμα που πρέπει να συζητήσουν, ωστόσο οι υπόλοιποι θέλουν να εμποδίσουν αυτήν την κουβέντα να εξελιχτεί.
Τελικά, ο λόγος που ο Σταν τους έχει καλέσει καθίσταται σαφής. Και τα δύο ζευγάρια έχουν από 16χρονους γιους, οι οποίοι έχουν διαπράξει ένα φρικτό έγκλημα που έχει σοκάρει τη χώρα. Τα αγόρια κατέγραψαν το περιστατικό σε βίντεο και το ανέβασαν στο Διαδίκτυο. Παρόλο που οι ταυτότητές τους δεν έχουν ακόμη αποκαλυφθεί, οι γονείς τους πρέπει ν’ αποφασίσουν πως θα χειριστούν την κατάσταση. Καθώς προχωρά η βραδιά, οι βαθιές πεποιθήσεις και η αληθινή φύση των χαρακτήρων αποκαλύπτονται, οι σχέσεις μεταξύ τους θρυμματίζονται και ο καθένας ξεχωριστά αποκαλύπτει πόσο μακριά μπορεί να φτάσει προκειμένου να προστατέψει εκείνους που αγαπά. Το ομώνυμο μυθιστόρημα του Χέρμαν Κος κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο.
ΤΟ ΔΕΙΠΝΟ
THE DINNER
Πρωταγωνιστούν:
Ρίτσαρντ Γκιρ, Ρεμπέκα Χολ, Λόρα Λίνεϊ, Στιβ Κούγκαν, Κλοέ Σεβινί
Σκηνοθεσία – Σενάριο: Όρεν Μόβερμαν
Παραγωγή: Κάλντεποτ Τσαμπ, Λόρενς Ινγκλί, Τζιούλια Λεμπέντεβ, Έντι Βάισμαν
Φωτογραφία: Μπόμπι Μπουκόφσκι
Καλλιτεχνική Διεύθυνση: Κέλι Μακγκέε
Μοντάζ: Άλεκ Χολ
Κοστούμια: Κάθριν Τζορτζ
Διάρκεια: 120’
Ημερομηνία Εξόδου: 25 Μαΐου
Διανομή: Tanweer
Facebook Page – https://www.facebook.com/tanweergreece
Η ταινία είναι βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Χέρμαν Κος.
Το βιβλίο κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο
Πληροφορίες για την παραγωγή
Ήδη από την πρώτη του δημοσίευση το 2009, το μυθιστόρημα του Χέρμαν Κοχ, έγινε διεθνές bestseller και δημοσιεύθηκε σε περισσότερες από πενήντα χώρες. Όταν προσεγγίσθηκε για πρώτη φορά από τον παραγωγό Κότι Τσαμπ, ο Μόβερμαν (συγγραφέας / σκηνοθέτης) θέλησε να μετατρέψει ένα σατιρικό βιβλίο σ’ ένα ψυχολογικό δράμα που θα είχε ευρύτερο νόημα για τη χώρα. Η ταινία δεν περιορίζεται στους κλειστούς τείχους του εστιατορίου ή σ’ ένα δείπνο. Συνεχώς μετακινείται στο χώρο και στο χρόνο, ενσωματώνοντας σταδιακά τις οδυνηρές αναμνήσεις του Πολ και ξετυλίγοντας την τραγική συναισθηματική ιστορία των τεσσάρων συνδαιτυμόνων. Ο Μόβερμαν μας προκαλεί να δούμε, ν΄ ακούσουμε και να νιώσουμε πέρα από το προφανές.
Το πρωταρχικό μυστήριο που αποκαλύπτεται στο δείπνο είναι η αληθινή φύση του κεντρικού χαρακτήρα, του Πολ Λόχμαν, αλλά και όλων αυτών για τα οποία είναι ικανός.
Ο Πολ έχει μία εμμονή με τη μάχη του Gettysburg, στην Πενσυλβάνια, το σημείο που σημειώθηκε η πιο αιματηρή σύγκρουση σε αμερικανικό έδαφος, (50.000 νεκροί στρατιώτες), που σήμανε την αρχή του τέλους για τους Νότιους και άλλαξε την πορεία του εμφυλίου. Όταν, στο παρελθόν, επισκέπτεται το σημείο με τον αδερφό του Σταν, παθαίνει νευρικό κλονισμό.
Στον κόσμο του Πολ, κανείς δεν φαίνεται να τα καταφέρνει καλύτερα από τον αδερφό του, γεγονός που οξύνει τη ζήλια και την αντιπάθεια που τρέφει για το πρόσωπό του. Όπως αναφέρει ο Γκιρ, «ο Σταν έχει το DNA ενός επιτυχημένου πολιτικού. Είναι αγαπητός, γοητεύει τα πλήθη, ξέρει πώς να πετυχαίνει αυτό που θέλει. Την ίδια στιγμή όμως, αισθάνεται το βάρος να πέφτει στους ώμους του εξαιτίας της ψυχικής ασθένειας του αδερφού του και αναγκάζεται να πάρει το ρόλο του ενήλικα στην οικογένεια, χωρίς να το θέλει.»
Για τον Πολ η ζωή θα ήταν ακόμα πιο δύσκολη αν δεν είχε στο πλευρό του τη σύζυγό του Κλερ (Λόρα Λίνεϊ). «Η Κλερ του είναι απόλυτα αφοσιωμένη,» λέει η Λίνεϊ. «Όσο περίπλοκοι και γεμάτοι ελαττώματα και αν είναι και οι δύο, έχουν βρει τα κοινά σημεία επαφής τους και θα ήταν αληθινά χαμένοι ο ένας χωρίς τον άλλον.»
Η Κλερ προσπαθεί συχνά να περιορίσει τα άγχη του Πολ, μη λέγοντάς του όλα όσα συμβαίνουν στην οικογένεια. Από την άλλη, ο Πολ έχει αποξενωθεί εντελώς από το γιο του Μάικλ (Τσάρλι Πλάμερ) και δεν φαίνεται να υπάρχει περιθώριο για βελτίωση στη σχέση τους. Οι ανάγκες του Πολ από μόνες τους είναι τόσες πολλές που τον κάνουν να φαίνεται ανεπαρκής στα μάτια του γιου του. Και όσο ο Μάικλ θυμώνει με την αδυναμίες του πατέρα του, τόσο εκείνος αισθάνεται όλο και πιο ανίσχυρος και περιθωριακός. Είναι μία προβληματική σχέση, δυνητικά καταστροφική και υπονομευτική και για τους δύο.
Όσο για την Κέιτλιν (Ρεμπέκα Χολ), την κατά πολύ νεότερη γυναίκα του Σταν, έχει παραγκωνίσει την προσωπική της καριέρα, ώστε να μπορεί να υποστηρίξει τις πολιτικές του φιλοδοξίες του συζύγου της.
Πολύ σύντομα γίνεται σαφές το κίνητρο του Σταν για να τους καλέσει σε δείπνο: θέλει να αποφασίσουν πως θα χειριστούν το τρομερό έγκλημα που έχουν διαπράξει τα παιδιά τους. Είναι σαφές ότι θα μπορούσαν και να το αποκρύψουν, όμως θα ήταν αυτή η καλύτερη επιλογή; Ο Σταν έχει ήδη πάρει τις αποφάσεις του και περιμένει να δει τι σκοπεύουν να κάνουν όλοι οι άλλοι. Όμως δυστυχώς οι απόψεις διίστανται.
«Μας αρέσει να πιστεύουμε ότι είμαστε ηθικοί,» λέει ο παραγωγός Κότι Τσαμπ. «Θεωρούμε ότι είμαστε καλοί άνθρωποι και κάνουμε τις σωστές επιλογές και ότι αν οι περιστάσεις το απαιτούσαν θα ενεργούσαμε ηθικά. Όμως αυτή η ιστορία μας βάζει σε ένα μεγάλο δίλημμα γιατί η πρώτη μας αντίδραση σε παρόμοιες καταστάσεις δεν είναι να φερθούμε ηθικά, αλλά να προστατέψουμε τα παιδία μας.»
Οι σκηνές του δείπνου γυρίστηκαν μέσα σε τρεις βδομάδες στο Alder Manor στο Yonkers της Νέας Υόρκης, χτισμένο στις αρχές του 20ού αιώνα. Κάθε βράδυ, ο Μόβερμαν ξεκινούσε τα γυρίσματα χωρίς να έχουν προηγηθεί πρόβες. Του αρέσει αυτός ο ελεγχόμενος πανικός που επικρατεί μεταξύ των ηθοποιών, που είναι λίγο τρομοκρατημένοι όταν ξέρουν ότι έχουν μπροστά τους οκτώ σελίδες διαλόγου, τις οποίες δεν έχουν κάνει πρόβα ούτε μία φορά. Όταν οι ηθοποιοί έμπαιναν στο σετ και οι κάμερες και τα φώτα είχαν ρυθμιστεί, ποτέ δεν τους υποδείκνυε πού βρίσκονταν οι κάμερες ή ποια τους τράβαγε. Απλά έλεγε, «Παίξτε τη σκηνή!»
Ο Ρίτσαρντ Γκιρ γνωρίζει καλά τον Μόβερμαν, έχοντας συνεργαστεί μαζί του ως συγγραφέας / σκηνοθέτης στο TIME OUT OF MIND και ως παραγωγός στο NORMAN του Τζόζεφ Σένταρ. «Οι ταινίες του είναι σαν ένας καθρέφτης, αλλά όχι άμεσος. Πρέπει να κοιτάξεις καλά μέσα του. Το γυαλί δεν είναι καθαρό και ο φωτισμός είναι λίγος, οπότε πρέπει να κοπιάσεις για να δεις τι υπάρχει εκεί. Εκεί, υπάρχει ένας κρυμμένος κόσμος.»
Η ιστορία ακολουθεί ένα απρόβλεπτο μονοπάτι: πηδάει από χρόνο σε χρόνο και από τόπο σε τόπο. Μεγάλο μέρος της δράσης προκύπτει από το γεγονός ότι οι χαρακτήρες αποφεύγουν να μιλήσουν για το θέμα που χρειάζεται να συζητηθεί απεγνωσμένα, αποπροσανατολίζοντας την προσοχή σε άλλα.
Για να βοηθήσει το κοινό να βρει το δρόμο του μέσα από τις διαφορετικές φωνές, ο Μόβερμαν και ο εικονολήπτης Μπόμπι Μπουκόφσκι έδωσαν στην ταινία τρία βασικά οπτικά στυλ: ένα για το εστιατόριο, ένα δεύτερο για το έγκλημα και ένα τρίτο για το οικογενειακό ιστορικό. Οι σκηνές του εστιατορίου είναι γυρισμένες με ζεστά χρώματα, που τονίζονται από τη λάμψη της φωτιάς, η οποία “συνομιλεί” κατά κάποιο τρόπο με τη σκηνή του εγκλήματος. Τα χρώματα της νύχτας του εγκλήματος αλλάζουν γρήγορα από παγωμένο μπλε σε κόκκινο. Και οι σκηνές που αφορούν το παρελθόν έχουν επίσης το δικό τους ξεχωριστό στιλ.
Εκτός από αυτά τα τρία βασικά σχήματα, υπάρχει και ένα τέταρτο για να αποδώσει το συναισθηματικό κλονισμό του Πολ στο Gettysburg. «Το Gettysburg συμβολίζει για μένα, μια εθνική ψυχική ασθένεια,» λέει ο Μόβερμαν. «Ο εμφύλιος πόλεμος βρίσκεται στον πυρήνα κάθε συναισθηματικού, σωματικού, πνευματικού, ψυχολογικού συμπτώματος, αποδεικνύοντας ότι αυτή η χώρα δεν έχει ανακάμψει. Αυτό που βλέπουμε στον Πολ δεν είναι μόνο οι ψυχολογικές ουλές ενός ανθρώπου, αλλά και οι ψυχολογικές ουλές μιας χώρας.»
ΤΟ ΔΕΙΠΝΟ έχει 66 μουσικά στοιχεία, περισσότερα δηλαδή απ’ όσα υπάρχουν σε πολλά κινηματογραφικά μιούζικαλ. Σε συνεργασία με τον φημισμένο παραγωγό μουσικής Χολ Γουίλνερ και την Ρέιτσελ Φοξ, ο Μόβερμαν συγκέντρωσε κομμάτια από διάφορους καλλιτέχνες όπως οι Bob Dylan, Antony & the Johnsons, Phillip Glass, Firewater, Nico, White Magic, Firewater, Leonard Cohen και Savages.
Παρόλο που πρόκειται για μία ιστορία που έχει γραφτεί πριν πολλά χρόνια, φαίνεται να είναι επίκαιρη και να έχει νόημα ακόμα και σήμερα, εξαιτίας όλων αυτών που συμβαίνουν, από το Brexit μέχρι την εκλογή του Trump. Υπάρχει μια πραγματική απροθυμία να είμαστε ανθρώπινοι απέναντι σε ανθρώπους που δεν ανήκουν στη φυλή μας. Οι άνθρωποι ενεργούν μόνο με βάση το αντιληπτό συμφέρον τους και είναι πολύ δύσκολο γι’ αυτούς να αναγνωρίσουν τα προβλήματα ή να ταυτιστούν με τις απόψεις άλλων ανθρώπων. Λέει ο Γκιρ: «Υπάρχει αυτή η αίσθηση ότι, τελικά, θα προστατεύσω μόνο ό,τι είναι δικό μου: εκείνους που μοιάζουν με εμένα, μιλούν σαν εμένα, προέρχονται από τον ίδιο τόπο με μένα, εκείνους με τους οποίους έχω κοινή ιστορία. Όλοι οι άλλοι είναι ο Άλλος. Αφήστε τους να ανησυχούν εκείνοι για τον εαυτό τους.»