Αν τον πούμε καταραμένο σκηνοθέτη θα είναι λίγο. Η κακή του τύχη στοίχειωσε ακόμη και την προβολή των 6 μικρών δειγμάτων από την πλούσια δράση του, που έγινε παρουσία του ερευνητή-συλλέκτη-αρχειοθέτη-βιογράφου Νόελ Λόρενς στην αίθουσα ΠΑΥΛΟΣ ΖΑΝΝΑΣ, στο πλαίσιο του 52ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Στην αρχή ρετάρισε η εικόνα κι ήταν πιο ψυχεδελική απ’ όσο έπρεπε. Κατόπιν παρέλευσης αρκετών λεπτών, έστρωσε το οπτικό μέρος, αλλά ο ήχος ρετάριζε σαν ξεκούρδιστο γραμμόφωνο. Πέρασε ένα μισάωρο χωρίς αύριο, πριν καταφέρει ο προβολατζής να δαμάσει τη 16άρα μηχανή προβολής, χωρίς όμως να καταφέρει να αποτρέψει τη μήνη του καλλιτεχνικού υπευθύνου Βασίλη Μπούρικα που έπνεε μένεα.
Ποιος είναι αυτός ο παράξενος τύπος που λέγεται Τζέι Εξ Γουίλιαμς και κομπάζει ότι είναι «βασιλιάς του καλτ»; Ένας αυτοδίδακτος που είχε ισχυρές φιλίες με την ιταλική παροικία και την Κόζα Νόστρα. Ένας καταχωρημένος ως κομουνιστής στη μαύρη λίστα του Μακ Κάρθι, για συμμετοχή σε 3 αριστερές οργανώσεις του Σικάγο. Ένας σκηνοθέτης που έμπλεξε στον υπόκοσμο κι έκανε πάνω από 200 φιλμάκια σκληρομαλακού πορνό για να ζήσει. Αυτός που έκανε μόδα τις χάρντκορ παρωδίες, με πιο διαβόητη το τετράλεπτο Τα τετρακόσια πεο-χτυπήματα (The 400 Blow Jobs, 1964), φόρο τιμής στον Φρανσουά Τριφό!
Έκανε επιπλέον καταγραφές και παρακολουθήσεις, το υλικό των οποίων χρησιμοποιήθηκε από τους μαφιόζους, αλλά και από την κρατική μηχανή για εκβιασμούς, προσεταιρισμούς και ανίερες συμμαχίες. Με μοναδικό όπλο την κάμερα και τη φαντασία του, κατάφερε να γυρίσει και αρκετές προχωρημένες ταινίες. Ο ίδιος λέει γι’ αυτές: «δεν είναι πειραματικές, είναι φτηνές»!!! Πολλοί τον ήθελαν νεκρό, το αρχείο του κάηκε μυστηριωδώς, αλλά αυτός είχε φαίνεται κρατημένες αλλού τις μπομπίνες με τις… μπομπές τους κι έτσι βρέθηκε «αυτοεξόριστος» στην Ευρώπη, με έναν καλά παραφουσκωμένο τραπεζικό λογαριασμό στην Ελβετία.
Προσπάθησε αποτυχημένα να μπει στους κύκλους της παρισινής νουβέλ βαγκ. Η ταινία-διαβατήριο λεγόταν Ένας άντρας, μια γυναίκα, μια ταινία (L’Homme La Femme Le Film, 1966) αλλά τα έκανε… Μεσόγειο Θάλασσα και τα παράτησε. Από τότε έγινε θυμόσοφος: «Έρχεται στιγμή που καταλαβαίνεις ότι δεν πρόκειται ποτέ να κάνεις έναν Πολίτη Κέιν. Ποτέ δε θα ρίξεις εκείνο το κορίτσι. Απόψε δεν είναι η νύχτα σου κι όταν ήταν κάποτε την άφησες να περάσει ανεκμετάλλευτη. Η μόνη σου ελπίδα είναι μια μεγάλη πολύγραμμη υποσημείωση σε κάποιο βιβλίο. Οι τίτλοι τέλους τρέχουν, η κουρτίνα πέφτει. Κι εσύ είσαι ό,τι πρόκανες».
Το πακέτο που μας παρουσίασε ο κ. Λόρενς περιλαμβάνει τρία μικρού μήκους, ένα απόσπασμα, ένα τρέιλερ και ένα καρακάλτ μεσαίου μήκους.
Πρώτο δείγμα το Psych-Burn / The Love Generation (1968), που χαρακτηρίστηκε χίπικη ψυχεδέλεια, ντίσκο πανδαισία, το απόλυτο τρίλεπτο σχόλιο στον πόλεμο του Βιετνάμ, την αμφισβήτηση και την απελευθέρωση ιδεών. Δεύτερο δείγμα ο Satan Claus (1975), μια σουρεαλιστική παραλλαγή του κωμικού Μόνος στο σπίτι, όπως θα το γύριζε ο Εντ Γουντ τριάντα χρόνια πριν, παρέα με τους Iggy & the Stooges. Τρίτο και καταχθόνιο Η μονομαχία (The Showdown, 1975), όπου ο Μπούλιτ Στιβ ΜακΚουίν βρίσκεται αντιμέτωπος με τον Επιθεωρητή Κάλαχαν Κλιντ Ίστγουντ σε μια μονταρισμένη αναμέτρηση «κακού μπάτσου με κακό μπάτσο», που τους φέρνει αμφότερους φυλακισμένους στο Αλκατράζ (και οι δυο έχουν κάνει ταινίες με θέμα την απόδραση).
Το απόσπασμα είναι από την κατεστραμμένη σατανιστική Θυσία της Παρθένου (The Virgin Sacrifice, 1969), τσόντα αλά Ρας Μέγιερ, είναι εννέα λεπτών. Το διαφημιστικό είναι οι τίτλοι έναρξης μιας ταινίας που δεν έγινε ποτέ (Credit Sequence from Hollywood Play-Girls, 1966). Λα σουσουρεάλ, λα σουσουρεάλ.
Εκεί όμως που ξεχειλίζει το ποτήρι και επέρχεται η εξαφάνιση του μύθου και ο μύθος της εξαφάνισης, είναι το αριστουργηματικό Peep Show (1965). Ένα σούπερ μπανιστήρι φιλμ νουάρ για τους απόλυτους άρχοντες του υποκόσμου, με απόρρητο υλικό από τα αρχεία του F.B.I. και της C.I.A., μονταρισμένο με τον Άνθρωπο με το χρυσό χέρι του Ότο Πρέμιγκερ, με ιδιοφυείς τεχνικές μας-απ πολτοποίησης και αναδόμησης. Εδώ θα βρείτε νεκρούς Κένεντι, Φρανκ Σινάτρα, Σάμι Ντέιβις τζούνιορ, μαφιόζους, εκβιαστές, δολοφόνους, έγγραφα φωτιά, συμβόλαιο και μια τρελή κούρσα θανάτου σε Σικάγο, Χόλιγουντ και Ουάσινγκτον. Από τότε ο Γουίλιαμς κρύβεται και κανείς δεν ξέρει πού είναι…
Κώστας Καρδερίνης