Θεωρώντας το 1941 τη μεγάλη στιγμή του σύγχρονου κινηματογράφου, ενώ ο Orson Welles έλαβε εύσημα επαναπροσδιορίζοντας στην οπτική γλώσσα την ιστορία του «Citizen Kane», ο John Huston κάνει το μνημειώδες «The Maltese falcon». Χειρίζεται με στιβαρότητα το φως και τη σκιά, χρησιμοποιεί δραστικά την κάμερα και τις οπτικές γωνίες, εισάγει τον Bogard, ως φιγούρα του ντετέκτιβ, προσδιορίζει, με κλασικό τρόπο, το φιλμ νουάρ.
Η φιγούρα που φέρνει το σοβαρό ύφος, τη διαβολική ματιά, τα μετρημένα λόγια, τη λαμπρότητα της δράσης που υπόσχεται κάτι να γίνει, όλα αυτά ήταν ασυνήθιστα για εκείνη την εποχή. Ουσιαστικά το εγχείρημα του Huston ήταν ένα πείραμα: μπορεί όλο αυτό το οικοδόμημα να κατέρρεε και να μην μπορούσε να αποδοθεί η αίσθηση του μυστηρίου στην οθόνη όπως έβγαινε απ’τις σελίδες των αστυνομικών μυθιστορημάτων και εγγράφονταν στο φαντασιακό των αναγνωστών;
Πέτυχε. Η δράση μετρημένη, το άγχος του τι θα γίνει, χωρίς να πηγαίνει προς το θρίλερ, η κάμερα που μπαίνει μέσα στο χώρο του υποκόσμου, χωρίς να συστηθεί βλέπει και καταγράφει τα πράγματα όπως είναι, χωρίς να ωραιοποιεί, με την απουσία της ανούσιας καταγγελίας.
Το φιλμ νουάρ μεταφέρθηκε απ’τις σελίδες των βιβλίων στα καρέ της οθόνης και έμεινε. Η κάθε σκηνή είναι γυρισμένη σα να είναι η πιο σημαντική, κάθε σκηνή μετράει. Ο Huston μετράει τους κώδικές του και φτιάχνει το αριστούργημά του που δεν έχει χάσει ακόμα την αίγλη του κλασικού.
«5 ένοχοι, 3 εγκλήματα» – «The Maltese Falcon»
Σκηνοθεσία: John Huston
Σενάριο: John Huston, Dashiel Hammett
Παίζουν: Humphrey Bogart, Mary Astor, Gladys George, Peter Lorre.
Γιάννης Φραγκούλης