19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Γεύσεις, κουλτούρες και τόποι σε ένα κινηματογραφικό ταξίδι
Στο φετινό Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης θα έχουμε την ευκαιρία να περιπλανηθούμε σε εικόνες και ιστορίες διαφορετικών γευστικών «τοπίων». Στο νέο τμήμα του Φεστιβάλ Food vs. Food, το φαγητό πρωταγωνιστεί σε μια σειρά ντοκιμαντέρ από όλο τον κόσμο, τα οποία αναδεικνύουν ιστορίες καθημερινής ζωής μέσα από τις πολιτισμικές καταβολές των γεύσεων. Το φαγητό, ως αρχή της ανθρώπινης ζωής, αναδύεται ως ένα βασικό ζήτημα συνδεδεμένο με τη μνήμη και την πορεία του ανθρώπου σε όλο τον κόσμο.
Αυτό το συγκεκριμένο είδος ντοκιμαντέρ, το culinary cinema, φαίνεται να κερδίζει σημαντικό έδαφος, καθώς υπάρχει ως ξεχωριστό τμήμα σε μεγάλα κινηματογραφικά φεστιβάλ. Στο 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης θα προβληθούν εννιά ταινίες – γευστικά ταξίδια:
«Μυρμήγκια σε μια γαρίδα» του Μαουρίς Ντέκερς (Ολλανδία). Το ντοκιμαντέρ καταγράφει την περιπέτεια του σεφ Ρενέ Ρετζέπι, όταν το διάσημο εστιατόριο Noma, ένα από τα κορυφαία εστιατόρια του πλανήτη, μετακόμισε πριν δύο χρόνια από τη Δανία στην Ιαπωνία. Η μεγάλη πρόκληση για τον σεφ, το να διατηρηθεί το εστιατόριο αντάξιο της φήμης του, αποτελεί τον κεντρικό πυρήνα της ταινίας.
«Πριοράτ» του Νταβίντ Φερνάντεθ ντε Κάστρο (Ισπανία). «Το καλύτερο κρασί είναι αυτό που έχει να σου πει μια ιστορία». Αυτό υποστηρίζουν τα μέλη μιας ομάδας ιδεαλιστών, οι οποίοι πριν από τριάντα χρόνια κατάφεραν το αδύνατο: να μεταμορφώσουν μια πολύ φτωχή περιοχή της Ισπανίας σε έναν τόπο – ναό του κρασιού με διεθνή αναγνώριση.
«Πικρά σταφύλια – Σκλαβιά στους αμπελώνες» του Τομ Χάινεμαν (Δανία). Μια ταινία η οποία αποκαλύπτει τις συνθήκες σύγχρονης δουλείας στις οποίες εργάζονται και επιβιώνουν οι άνθρωποι στη βιομηχανία του κρασιού στη Νότια Αφρική.
«Φάκελος: Σοκολάτα» της Μπέντε Φόρερ (Ολλανδία). Σοκολάτα αλλιώς. Όχι ως η ιδανική απόλαυση, αλλά ως το προϊόν της σκληρής παιδικής εργασίας στις αφρικανικές φυτείες κακάο.
«Μαμούνια» του Αντρέας Γιόνσεν (Δανία). Τι είναι η εντομοφαγία; Μια γαστριμαργική τάση που έχει διαδοθεί διεθνώς και που με αυτό το ντοκιμαντέρ δοκιμάζει τα όρια μας, ακολουθώντας στην πορεία τριών σεφ που αναζητούν έντομα και νέους τρόπους ένταξης τους στη διατροφή μας.
«Θέατρο της ζωής» του Πίτερ Σβάτεκ (Καναδάς). Στο ντοκιμαντέρ καταγράφεται η πρωτοβουλία του διάσημου ιταλού σεφ Μάσιμο Μποτούρα να μαγειρέψει για πρόσφυγες και άστεγους στο Μιλάνο. Η συμβολή της κοινωνικής κουζίνας στη σύγχρονη πραγματικότητα: η «ζεστασιά» του φαγητού.
«Εγώ, ο άλλος άνθρωπος του Λουκά Αγέλαστου» (Ελλάδα). Πρόκειται για την ανατρεπτική ιστορία του Κώστα, του ανθρώπου που εμπνεύστηκε την κοινωνική κουζίνα Ο άλλος άνθρωπος, προσφέροντας δωρεάν γεύματα σε όσους συνανθρώπους μας τα έχουν ανάγκη. Όταν το φαγητό γίνεται αγάπη και μοιράζεται από χέρι σε χέρι, απ’ τον άνθρωπο στον συνάνθρωπο. Όταν το φαγητό θρέφει την ελπίδα.
«Αγιορείτικη μαγειρική κληρονομιά» του Χρήστου Ματζώνα (Ελλάδα). Ένα γευστικό ταξίδι στον χρόνο μας περιηγεί στην κουζίνα του Αγίου Όρους. Παραδοσιακές συνταγές που διασώζονται και εξελίσσονται από τους μοναχούς και συνδέονται με σημαντικές γιορτές της παράδοσης και της Χριστιανοσύνης.
«Το ταξίδι της τροφής – Η διατροφή στην Ελλάδα από την Προϊστορία μέχρι σήμερα» (Ελλάδα). Η πρεμιέρα ενός από τα επεισόδια της τηλεοπτικής σειράς ντοκιμαντέρ του ΣΚΑΪ που αποτυπώνει αυτή την εξελικτική πορεία.
Όλες αυτές οι διαφορετικές γευστικές εμπειρίες μέσα από τις ιστορίες των παραπάνω ντοκιμαντέρ θα συνδεθούν βιωματικά για τους θεατές με έναν διαγωνισμό γαστρονομίας, εμπνευσμένο από τη γευστική παράδοση της Θεσσαλονίκης. Είκοσι εστιατόρια της πόλης θα δημιουργήσουν και θα προτείνουν ένα πιάτο αφιερωμένο στο φεστιβάλ, το οποίο θα περιλαμβάνεται στα μενού τους. Το πιάτο θα βαθμολογείται από κοινό και κριτική επιτροπή με σκοπό την ανάδειξη του καλύτερου. Παράλληλα, μέσα από την έκθεση «Χωρίς μαχαίρι και πιρούνι», η οποία θα φιλοξενηθεί στο Μουσείο Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, θα δούμε τις γεύσεις μέσα από τις ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου. Το φαγητό θα μας πάει από το «προφιτερόλ» του Γιώργου Κωνσταντίνου στα «Χτυποκάρδια στο θρανίο» του Α. Σακελλάριου, στα μπαχάρια της «Πολίτικης Κουζίνας» του Τ. Μπουλμέτη.
Μαρία Κυργιαφίνη