Σκηνοθεσία: Φίλιππος Τσίτος
Παίζουν: Αντώνης Καφετζόπουλος, Θεοδώρα Τζήμου, Χρίστος Στέργιογλου, Μάκης Παπαδημητρίου, Σοφία Σεϊρλή, Γιώργος Σουξές
Διάρκεια: 107′
Αξιολόγηση: *****
Ένας μεσήλικας, μόνος, κουρασμένος, μεθυσμένος, σε ένα παγκάκι, στην άκρη, ισορροπεί μέχρι που πέφτει. Το βάρος της αλήθειας του νικά την ελαφρότητα εκατομμυρίων υποκριτών, του σύμπαντος ολόκληρου. Αν μια εικόνα ισούται με χίλιες λέξεις, τότε αυτή, ένα από τα πιο δυνατά και εμπνευσμένα κινηματογραφικά μοτίβα που έχουμε δει τα τελευταία χρόνια και όχι μόνο, ισούται με εκατομμύρια λέξεις και χαράσσεται βαθιά στη μνήμη με το βαθύτατο συμβολισμό της και τη χορογραφία της κίνησης – ακινησίας της.
Σ’ αυτόν τον άνθρωπο γεννάται κάποια στιγμή, μετά από πολλά χρόνια ασκήσεως του επαγγέλματος του αστυνομικού, ένα θεμελιώδες ερώτημα. Είναι οι νόμοι δίκαιοι; Κατά προέκταση, η προσφορά υπηρεσίας στο όνομά τους καθιστά το «προσφέρων» άτομο αγαθοεργό ή μήπως όχι;
Ο Σωτήρης λοιπόν, έχει ξοδέψει μια ολόκληρη ζωή υπηρετώντας ένα σύστημα που ξαφνικά συνειδητοποιεί πως είναι άδικο. Και αποφασίζει να γίνει δίκαιος. Με όποιο τίμημα. Αποφασίζει να ακούει περισσότερο την καρδιά του κι όχι το γράμμα του νόμου και να δρα με γνώμονα την ανθρωπιά του και όχι τις τυπικές διαδικασίες. Έτσι, επιθυμεί να παραβλέψει τον πραγματισμό που έγινε πραγματικότητα, τον κυνισμό που έγινε λογική, το συμφέρον που έγινε ανάγκη. Στην προσπάθειά του να σώσει κάποιον που θεωρεί αθώο από τα δίχτυα του νόμου θα διαπράξει ένα έγκλημα. Ένα έγκλημα του οποίου αυτόπτης μάρτυρας πιστεύει πως είναι μία καθαρίστρια. Άλλος ένας αδικημένος άνθρωπος απ’ αυτούς που ο Σωτήρης αποφάσισε να βοηθάει. Η Δώρα όμως, η καθαρίστρια, δέχτηκε όπως η πλειοψηφία, τον πραγματισμό ως τη μόνη αλήθεια. Και έμαθε να παίζει το παιχνίδι με τους κανόνες των δημιουργών του. Δεν επιθυμεί να τους αλλάξει, δε θέλει να βοηθήσει κανέναν, παίζει σκληρά σε έναν κόσμο σκληρό. Οι δύο χαρακτήρες θα συμπληρωθούν με μοναδικό τρόπο. Όντας εξαιρετικά καλογραμμένοι θα συγκρουστούν μέσα από ήρεμες βραδυφλεγείς εκρήξεις, θα ενωθούν μέσω της σύγκρουσης και τελικά θ’ αλλάξουν.
Ο Αντώνης Καφετζόπουλος είναι καθηλωτικός. Αποδίδει αψεγάδιαστα την ερμηνεία ενός ρόλου εξαιρετικά δύσκολου, εσωτερικού. Παίζει με το σώμα, τις κινήσεις, τις εκφράσεις του προσώπου. Κραυγάζει υπόκωφα, μιλάει με τα βλέμματα και τα λέει όλα. Η Θεοδώρα Τζήμου επίσης. Εύθραυστη και άκαμπτη ταυτόχρονα, παραδίδει μάθημα πηγαίας ερμηνείας ενός πολύπλευρου χαρακτήρα. Το σενάριο στο σύνολο του είναι εξαιρετικό. Σύνθετο, πολυεπίπεδο, συμβολικό. Είναι σκηνές που δεν ειπώνεται τίποτα. Και είναι πολλές αυτές οι σκηνές. Φλερτάρει με το βωβό σινεμά ο Τσίτος, ή καλύτερα με το ολιγομίλητο. Με το σινεμά του κωμικοτραγικού. Μπαίνει επάξια δίπλα σε Καουρισμάκι, Σουλεϊμάν, Ρόι Άντερσον, Πασκάλ Μπονιζέρ. Οι εικόνες του είναι ήρεμες δυνάμεις. Γεμάτες από την κωμωδία της τραγικότητας που χαρακτηρίζει τα φιλμ όλων των παραπάνω. Από τη σχεδόν υπερβατική αντίληψη των μικρών πληγών που μας χαρίζει η καθημερινότητα. Την πλήρη, και γι’ αυτό απαλλαγμένη από κάθε μάταιη ένταση, συνειδητοποίηση του γλυκόπικρου, άλογου ιστού που μας δένει όλους γύρω από την τερατώδη μήτρα που ονομάζεται ζωή. Είναι και άλλες σκηνές που ειπώνεται κάτι. Αλλά είναι σα να μην ειπώθηκε τίποτα. Η, στα όρια του γραφικού, γελοιότητα της επανάληψης και του κενού νοήματος χαρακτηρίζει την πλειοψηφία των διαλόγων και ο Τσίτος περνάει και από ’κει, πέραν των σιωπών, το μήνυμά του. Το περνάει και μέσα από την υπέροχη σκηνοθεσία, από τις θαυμάσιες συνθέσεις των κάδρων του, τη γκρίζα φωτογραφία, τη μινιμαλιστική μουσική, τους εξαιρετικούς ρυθμούς στο μοντάζ, τις μικρές ιδέες που γίνονται μέρος του όλου, το μαγικό φινάλε. Το περνάει το μήνυμα του ο Τσίτος με όλους τους οπτικοακουστικούς και φιλολογικούς τρόπους.
Προσωπικά θεωρώ πως αυτή είναι η ταινία που αφουγκράζεται ευστοχότερα από κάθε άλλη που είδα μέσα στην εφετινή σεζόν την ηθική κρίση των καιρών μας. Την κατάπτωση των αξιών και την άμεση ανάγκη εξανθρωπισμού και επαναευαισθητοποίησης ως μόνο τρόπο αντίστασης στον άδικο και σκληρό κόσμο, στο άδικο και σκληρό σύστημα που αφομοιώνει όλο και περισσότερους στις αποπλανητικές παγίδες του και δείχνει τώρα, χειρότερα από ποτέ, τα ακονισμένα δόντια του.
Αριστούργημα υψηλής αισθητικής και ποιότητας. Και εν δυνάμει, καλώς εννοούμενο, εμπορικό και πρώτης τάξεως ψυχαγωγία. Και κωμωδία και δράμα. Και σινεμά και ποίηση. Μην το χάσετε.
Αλέξανδρος Μιλκίδης